дзе́я

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. дзе́я дзе́і
Р. дзе́і дзе́й
Д. дзе́і дзе́ям
В. дзе́ю дзе́і
Т. дзе́яй
дзе́яю
дзе́ямі
М. дзе́і дзе́ях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзе́я, -і, мн. -і, дзей, ж.

1. Дзейнасць, справа.

Там добрая д., дзе адзін арэ, а другі сее (з нар.).

2. Падзея, пра якую ідзе гаворка.

Д. адбываецца ў часы вайны.

3. Закончаная частка драматычнага твора або тэатральнай пастаноўкі.

Камедыя ў трох дзеях.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзе́я ж.

1. (в пьесе) де́йствие ср., акт м.;

2. де́йствие ср.; дея́ние ср.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Дзея (у т-ры) 1/202; 4/198

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

дзе́я,

1. Дзейнасць; справа. Там добрая дзея, дзе два арэ, а трэці сее. Прыказка. // толькі мн. (дзе́і, дзей). Учынкі, паводзіны, дзеянні. У дзень яго [Леніна] зямнога нараджэння Да сэрца зноў прыслухайся свайго, Каб дзеямі, жыццём сваім, сумленнем Хоць кроплю быць падобным да яго! Звонак.

2. Падзея, аб якой ідзе гутарка. Дзея адбываецца ў часы белапольскай акупацыі ў БССР. Крапіва. Зменены фінал драмы. Апошняя карціна — новая. Дзея адбываецца ў полі, на дарозе. Тут сустрэлася Ірынка з чырвонаармейцам. Кудраўцаў. // Развіццё падзей у літаратурным творы. Так забаўляла ўсіх ігра [дзядка], што цяпер мала хто ўжо сачыў і за ходам дзеі, і за перажываннямі герояў. Краўчанка.

3. Закончаная частка драматычнага твора або тэатральнай пастаноўкі; акт. Камедыя ў трох дзеях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДЗЕ́Я,

закончаная частка п’есы і спектакля (драм., опернага, балетнага, музычнага). Падзел п’есы на Дз. ці акты звязаны з яе кампазіцыяй, са стылем і жанрам твора. У т-ры гэты падзел залежыць яшчэ і ад існуючых у пэўны перыяд нарматываў у дачыненні да спектакля.

т. 6, с. 108

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

дзе́я ж.

1. (падзея) Hndlung f -, -en;

2. (частка драматычнага твора) ufzug m -(e)s, -züge; Akt m -(e)s, -e;

п’е́са на тры дзе́і Theterstück in drei ufzügen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

иуде́й іўдзе́й, -дзе́я м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дабрадзе́й, -дзе́я, мн. -дзе́і, -дзе́яў, м.

Той, хто робіць дабро, дапамагае, аказвае паслугу каму-н.

На словах д., а на справе ліхадзей (з нар.).

|| ж. дабрадзе́йка, -і, ДМ -дзе́йцы, мн. -і, -дзе́ек.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

благоде́тель уст. дабрадзе́й, -дзе́я м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)