Verbum

анлайнавы слоўнік

дзе́сяць

лічэбнік, колькасны

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

дзе́сяць, -і́, -ццю́, ліч. кольк.

Лік і колькасць 10.

Д. чалавек.

Д. гадоў.

◊

Ні ў пяць ні ў дзесяць (разм., неадабр.) — ні туды ні сюды; ні так ні гэтак.

|| парадк. дзяся́ты, -ая, -ае.

Дзясятыя гады мінулага стагоддзя.

Гэта справа дзясятая (перан.: няважная, другарадная; разм.).

◊

Пятае праз дзясятае (разм., жарт.) — непаслядоўна, пераскокваючы з аднаго на другое (расказваць, пераказваць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзе́сяць де́сять;

◊ за ~ццю́ замка́мі — за десятью́ замка́ми;

ні ў пяць ні ў дз. — ни туда́ ни сюда́; ни так ни э́так

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзе́сяць, ‑і, ліч. кольк.

Лік і лічба 10. // Колькасць, якая абазначаецца лічбай 10. Дзесяць чалавек. Дзесяць капеек. Дзесяць гадоў.

•••

За дзесяццю замкамі гл. замок.

Ні ў пяць ні ў дзесяць гл. пяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзе́сяць ліч. zehn

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ДЗЕ́СЯЦЬ ЗА́ПАВЕДЗЕЙ,

у іудзейскай і хрысц. рэлігіях — прадпісанні сац. і маральнага характару, якім царква падае божы аўтарытэт (гл. ў арт. Запаведзь).

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Дзесяць гадоў Кастрычніка» (запалкавая ф-ка, Рэчыца) 9/505

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

«Дзесяць запаведзей чырвоных партызанаў Беларусі» 4/198; 8/117, 607

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

десятью́ нареч. (об умножении) дзе́сяць у…;

десятью́ де́сять дзе́сяць у дзе́сяць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дзесяцікра́тны, -ая, -ае.

Павялічаны ў дзесяць разоў; які адбываўся дзесяць разоў.

У дзесяцікратным памеры.

Д. чэмпіён.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)