даўгі́, -а́я, -о́е.

Тое, што і доўгі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

даўгі́

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. даўгі́ даўга́я даўго́е даўгі́я
Р. даўго́га даўго́й
даўго́е		 даўго́га даўгі́х
Д. даўго́му даўго́й даўго́му даўгі́м
В. даўгі́ (неадуш.)
даўго́га (адуш.)		 даўгу́ю даўго́е даўгі́я (неадуш.)
даўгі́х (адуш.)
Т. даўгі́м даўго́й
даўго́ю		 даўгі́м даўгі́мі
М. даўгі́м даўго́й даўгі́м даўгі́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

даўгі́, см. до́ўгі

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

даўгі́,

гл. доўгі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́ўгі, ‑ая, ‑ае і даўгі́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае вялікую даўжыню (у 1 знач.); проціл. кароткі. Жураўлі нібы плылі ў небе, выцягнуўшы тонкія ногі і доўгія шыі. Якімовіч. Падгіналіся каленкі ад доўгай дарогі. Лынькоў. Барак быў доўгі і нізкі. Чорны. // Большы ў даўжыню, чым патрэбна. Доўгая сукенка. Доўгае паліто. □ Штаны ў .. [Рыгоркі] доўгія, аж да пят. Якімовіч. // Разм. Высокі ростам (пра чалавека). [Сухарукі] быў доўгі .. і худы. Бядуля. За тое, што ён [дзядзька Мітрафан] быў доўгі, як жардзіна, і хударлявы, усе казалі на яго Чапяла. Бажко.

2. Працяглы ў часе. Доўгая разлука. Доўгі позірк. □ Сход быў доўгі, але спакойны. Чорны. Ногі ад доўгага сядзення замлелі, і .. [Віця] захістаўся. Чарнышэвіч.

3. Які працяжна вымаўляецца (пра гукі, склады). Доўгі гук.

•••

Доўгая песня (гісторыя) гл. песня.

Доўгі рубель гл. рубель.

Доўгі язык гл. язык.

Доўгія рукі гл. рука.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́ўг

‘тое, што ўзята ў пазыку’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. до́ўг даўгі́
Р. до́ўгу даўго́ў
Д. до́ўгу даўга́м
В. до́ўг даўгі́
Т. до́ўгам даўга́мі
М. до́ўгу даўга́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

пааддава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць; зак., каго-што.

Аддаць адно за адным усё, многае; вярнуць усё пазычанае.

П. даўгі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўла́зіць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -зіць; -зім, -зіце, -зяць; зак.

Улезці — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае.

П. у вагон.

П. у даўгі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сквіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што (разм.).

1. Разлічыцца з кім-н., аддаць пазычанае.

С. даўгі.

2. У спорце: зрабіць лік аднолькавым; адыграцца.

С. мяч, шайбу (забіць мяч, шайбу) у адказ.

С. лік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

должа́ть несов., уст. браць у доўг, рабі́ць даўгі́, пазыча́ць, завінава́чвацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)