(н. 2.1.1931, в. Шыркі Мсціслаўскага р-на Магілёўскай вобл.),
бел. этнограф. Канд.гіст.н. (1975). Скончыў Мінскі пед.ін-т (1958). У 1964—91 працаваў у Ін-це мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН Беларусі. Асн. даследаванні ў галіне матэрыяльнай культуры беларусаў — манаграфіі «Сучасная беларуская вёска» (1975), «Бортніцтва на Беларусі» (1980) і «Занятак спрадвеку высакародны» (1987, дзве апошнія з С.Цярохіным).
Разм. Трасучы, вытрасаючы, насыпаць, высыпаць што‑н. (у якой‑н. колькасці). Арына паклала ў бочку апошні рад [а]гуркоў, натрусіла зверху лісця, душыстага [кропу].Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыгуне́ц, ‑нца, м.
Абл. Чыгун (у 2 знач.). Тым часам гаспадыня дастала з печы чыгунец добра ўпаранай бульбы, .. унесла з пограба гуркоў і паставіла ўсё гэта на стол.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налаташы́ць, ‑ташу, ‑тошыш, ‑тошыць; зак., чаго.
Разм. Нарваць без разбору, псуючы і спусташаючы. Зглуміў [Юрась] націну ўсю на градках, Гуркоў мо’ з пуд налаташыў.Маеўскі.// Нарваць чаго‑н. захватамі. Налаташыць гароху. Налаташыць націння.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пато́ўчаны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад патаўчы.
2.узнач.прым. Які стаўклі і ператварылі ў аднародную масу. Хлапчук, Ёселеў сын, прынёс хлеба, закускі: гуркоў, катлеты з патоўчанаю бульбай.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пахрасці́цца ’прарасці, папускаць храсткі да ўсходу’ (КЭС, лаг.; ганц., карэліц., дзятл., віл., ст.-дар., слуц., Сл. ПЗБ). Да na‑ і храсток ’парастак (бульбы, гуркоў і інш.)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рулі́, ‑ёў; адз.няма.
Абл. Страва, прыгатаваная з накрышанага хлеба ў малако ці ў падсоленую (з алеем) або падсалоджаную ваду. — Накрышы ў міску хлеба, нарэж цыбулі, гуркоў, налі расолу. Вось будуць рулі!Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўкапы́1, ж.
Палавіна капы 1. У застаронках заставалася адна пацяруха ды з паўкапы старой леташняй саломы.Якімовіч.
паўкапы́2, ж.
Уст. Палавіна капы 2, трыццаць штук. Паўкапы гуркоў. □ Аўтараў набралася больш, чым хто мог чакаць. Адных нататкаў-артыкульчыкаў напісалі з паўкапы.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)