гуза́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).

Тое, што і гуз.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гуза́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. гуза́к гузакі́
Р. гузака́ гузако́ў
Д. гузаку́ гузака́м
В. гуза́к гузакі́
Т. гузако́м гузака́мі
М. гузаку́ гузака́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гуза́к, -ка́ м., разг., см. гуз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гуза́к, ‑а, м.

Разм. Тое, што і гуз. Сінія гузакі відны былі на лбе, падцёкі — ля скроняў, а на самой галаве нічога небяспечнага не заўважалася. Кулакоўскі. Кара на .. [ліпах] патрэскалася, паміж шурпатых гузакоў лёгка можа ўмясціцца дзіцячы кулак. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́зка

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. гу́зка гу́зкі
Р. гу́зкі гу́зак
Д. гу́зцы гу́зкам
В. гу́зку гу́зкі
Т. гу́зкай
гу́зкаю		 гу́зкамі
М. гу́зцы гу́зках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

◎ Па́расцень ’гузак’ (Мат. Гом.). Ад парасціраем з суф. ‑ень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

gula

ж. гуз, гузак; жаўлак, гуля

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Магу́ла, маґула ’нараст, гузак (на дрэве, на целе)’, магу́лісты ’у нарастах, гузаках’ (ТС). Да гу́ля (гл.). Прэфармант ма‑ выступае ў гаворках як сінонім да іншых, параўн. гарагуля (і чэш. harhule, гл. Махэк₂, 161), варгу́ля (Лыс.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вужла́к ’нарасць, жаўлак’ (БРС). Няясна. Магчыма, ад гуз, гузак ’нарасць, жаўлак, шышка’ з іншай суфіксацыяй і заменай г на в у выніку ўспрымання яго як пратэзы (гл., напр., вугнявіць з гугнявіць і дыял. вузыр ’камель снапа’ з гузыр ’тс’). Параўн. каш. gužel, gužlak ’шышка, нарасць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

уско́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.

1. на каго-што. Скокнуўшы, апынуцца дзе-н.

У. на лаўку.

2. Хуткім рухам падняцца з месца.

У. ад спалоху.

3. у што. Скочыць у сярэдзіну чаго-н.

У. у лодку.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптам з’явіцца, узнікнуць (пра прышч, нарыў і пад.).

На лбе ўскочыў гузак.

5. у што. Імкліва ўвайсці, сілай уварвацца куды-н.

Байцы ўскочылі ў горад.

6. у што. Трапіць куды-н. выпадкова.

У. у яму.

|| незак. уска́кваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)