гры́жа

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. гры́жа гры́жы
Р. гры́жы гры́ж
Д. гры́жы гры́жам
В. гры́жу гры́жы
Т. гры́жай
гры́жаю		 гры́жамі
М. гры́жы гры́жах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гры́жа, -ы, мн. -ы, грыж, ж.

1. Хвароба, звязаная з выпадзеннем часткі якога-н. унутранага органа за межы поласці, у якой ён знаходзіцца.

2. Выпучаны такім чынам орган.

|| прым. гры́жавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гры́жа ж., мед. гры́жа

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гры́жа мед. гры́жа, -жы ж., разг. кіла́, -лы́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гры́жа, ‑ы, ж.

Хвароба, якая характарызуецца выхадам унутранага органа за межы поласці, у якой ён знаходзіцца, праз натуральную ці ненатуральную адтуліну ў гэтай поласці. Грыжа жывата. Грыжа мозга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Грыжа 4/55

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ГРЫ́ЖА,

выпучванне ўнутр. органаў або іх тканак праз адтуліны ў анатамічных утварэннях у міжмышачную клятчатку, поласці, пад скуру.

Бывае прыроджаная і набытая; траўматычная, штучная, пасляаперацыйная; поўная і няпоўная і інш. Паводле лакалізацыі адрозніваюць грыжу галаўнога і спіннога мозга, жывата (пахвінная, сцегнавая, эпігастральная, пупочная, сядалішчная і інш.), мышцаў. Утварэнню набытай грыжы садзейнічаюць прыроджаная слабасць пэўных анатамічных абласцей, цяжкая фіз. праца, знясіленне, траўмы. Лячэнне хірургічнае. Хворыя, якім проціпаказана аперацыя, носяць бандаж. Ускладненні: ушчамленне грыжы, магчыма кішэчная непраходнасць грыжы, запаленне і інш.

А.У.Руцкі.

т. 5, с. 478

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гры́жа ж. мед. Bruch m -(e)s, Brüche;

па́хавая гры́жа Léistenbruch m;

ушчэ́мленая гры́жа éingeklemmter Bruch

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Гры́жа 1 ’грыжа’ (БРС). Рус. гры́жа, укр. гри́жа ’тс’ (агляд матэрыялу гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 161–162). Да *gryz‑ti ’грызці’: *gryz‑ja. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 466.

Грыжа 2 ’сварка, лаянка і да т. п.’ (Нас.) ’згрызота’ (Шат., Сцяц.), ’грызня’ (Жд. 1). Належыць да слав. (прасл.) *gryža ’хваляванне, клопаты, гора, хвароба, рана, згрызота і г. д.’ (агляд у Трубачова, Эт. сл., 7, 161–162), якое паходзіць з *gryz‑ja (да *gryzti ’грызці’).

Гры́жа 3, грыжан, грыжына ’бручка’ (у паўночнай Беларусу гл. Смулкова, Лекс. балтызмы, 40). Запазычанне з літ. мовы (параўн. літ. gríežtas; Смулкова, там жа).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пупо́чны пупо́чный;

~ная артэ́рыя — анат. пупо́чная арте́рия;

~ная гры́жа — мед. пупо́чная гры́жа

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)