груз, -у, мн. гру́зы, -аў, м.
1. Цяжар, цяжкі прадмет.
Скінуць г. з калёс.
2. Тавары, прызначаныя для перавозкі.
Вагоны з грузам.
Падрыхтаваць г. для перавозкі.
|| прым. грузавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
Грузавыя перавозкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
груз в разн. знач. груз, род. гру́зу м.;
подня́ть груз падня́ць груз;
це́нный груз кашто́ўны груз.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
груз (род. гру́зу) м., в разн. знач. груз;
падня́ць г. — подня́ть груз;
кашто́ўны г. — це́нный груз;
◊ ляжа́ць мёртвым ~зам — лежа́ть мёртвым гру́зом
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
груз, ‑у, м.
1. Цяжар, вага. Самалёт падскочыў, вызваліўшыся ад грузу скінутых бомбаў. Шамякін. // Цяжкі прадмет. Начапіць груз на леску. // перан.; чаго. Тое, што гняце, мучыць. І людзі выпростваюць плечы, Скідаюць нявольніцтва груз. Астрэйка.
2. Тавары, паклажа, прызначаныя для перавозкі. Сям-там на пуцях стаялі.. платформы з лесам ды з іншымі грузамі. Лынькоў. Неўзабаве ўвесь нарыхтаваны груз быў перанесены на сані. М. Ткачоў.
•••
Мёртвы груз — пра матэрыяльныя каштоўнасці, якія ляжаць без выкарыстоўвання. Золата мёртвым грузам ляжыць у зямлі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
груз м
1. камерц (тавар) Ládung f -, -en, Fracht f -, -en; Gut n -(e)s, Güter;
габары́тны груз ládenmaßgerechtes Gut, Gabarítgut n;
камерцы́йны груз Nútzladung f;
марскі́ груз Schíffsladung f;
негабары́тны груз spérriges Gut, Áußergabaritgut n;
незапатрабава́ны груз nicht ábgeholtes Gut;
парцэ́льны Parzéllengut n, Gut in Kléinpackungen;
грузтранзі́тны груз Dúrchfuhrgut n, Transítgut n;
адпраўля́ць груз Güter ábfertigen;
атры́мліваць груз Last in Empfáng néhmen* [erhálten];
дастаўля́ць груз Ládung (áus)liefern;
прыма́ць груз Last ánnehmen*;
2. (цяжар, вага) Druck m -(e)s, Last f -, Bürde f -;
ляжа́ць мёртвым грузам únnötig Platz éinnehmen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
легкава́жны прям., перен. легкове́сный;
л. груз — легкове́сный груз;
~ныя меркава́нні — легкове́сные сужде́ния
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
грузаатрыма́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
Той, на чыё імя адпраўляецца груз.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пакла́жа, -ы, ж.
Пакладзеныя для перавозкі рэчы, груз, багаж.
Воз з паклажай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сухагру́з, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Сухагрузнае судна.
2. Сухі груз.
Транспарціроўка сухагрузаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)