грани́ца
1. (между государствами) грані́ца, -цы ж., мяжа́, -жы́ ж.;
2. в др. знач. мяжа́, -жы́ ж.;
за грани́цей за мяжо́й;
за грани́цу за мяжу́;
из-за грани́цы з-за мяжы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
граница
Том: 7, старонка: 134.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
рубе́ж м., в разн. знач. рубе́ж, род. рубяжа́ м.; (граница) мяжа́, -жы́ ж.;
за рубежо́м за мяжо́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грань
1. (предел, граница) мяжа́, -жы́ ж.;
2. в др. знач. грань, род. гра́ні ж.;
грань ку́ба грань ку́ба.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Грані́ца ’граніца’, ’мяжа’ (БРС, Шат., Касп.). Рус. грани́ца, укр. дыял. грани́ця. Прасл. *granica, вытворнае ад *granь ’вугал, насечка, грань’. Гэта апошняе паходзіць з праформы *ghrō‑n‑ (агляд форм у слав. мовах гл. у Трубачова, Эт. сл., 7, 104–106, які мяркуе, што асабліва трэба звярнуць увагу на значэнне ’галінка’, што дае магчымасць тлумачыць паходжанне гэтай асновы ад і.-е. *ghrē‑: *ghrō‑, *ghǝ‑ ’расці’). Гл. яшчэ Фасмер, 1, 452–453; Слаўскі, 1, 339–340; Бернекер, 1, 346; Шанскі, 1, Г, 160.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
грані́ца ж.
1. (между государствами) грани́ца;
2. мат. преде́л м.;
○ за ~цу — за грани́цу;
за ~цай — за грани́цей;
з-за ~цы — из-за грани́цы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ne quid nimis (Terentius)
Нічога лішняга/празмерна.
Ничего лишнего/слишком.
бел. Лішняга і ў мех не ўсыпеш.
рус. Хорошего понемногу. Всему счёт, мера и граница. Душа меру знает. Пей, кума, да не пропей ума. Лишнее слово в досаду вводит.
фр. L’excès en tout est un défaut (Чрезмерность во всём ‒ это порок/недостаток).
англ. Temperance is the best physic (Умеренность ‒ лучший врач).
нем. Trink, aber sauf nicht (Пей, но не пьянствуй). Disputier, aber rauf nicht (Спорь, но не дерись).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
кардо́н I, -ну м., в разн. знач. карто́н;
ліст ~ну — лист карто́на
кардо́н II м.
1. в разн. знач. кордо́н;
паграні́чны к. — пограни́чный кордо́н;
лясны́ к. — лесно́й кордо́н;
тамо́жны к. — тамо́женный кордо́н;
2. грани́ца ж., рубе́ж, кордо́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мяжа́ ж.
1. (между земельными участками) межа́;
2. (между государствами) грани́ца, рубе́ж м.;
3. тех. преде́л м.;
м. пру́гкасці — преде́л упру́гости;
м. трыва́ласці — преде́л про́чности;
4. перен. черта́; грань; ра́мки только мн., грани́цы только мн.;
пераступі́ць мяжу́ — переступи́ть черту́; вы́йти за ра́мки
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
черта́
1. ры́са, -сы ж.; лі́нія, -ніі ж.;
провести́ черту́ праве́сці ры́су (лі́нію);
2. (граница, предел) мяжа́, -жы́ ж.; лі́нія, -ніі ж.;
в черте́ го́рода у ме́жах го́рада;
черта́ осе́длости уст. мяжа́ асе́дласці;
пограни́чная черта́ паграні́чная лі́нія;
3. перен. ры́са, -сы ж.;
черты́ хара́ктера ры́сы хара́ктару;
◊
в о́бщих черта́х у агу́льных ры́сах;
подвести́ черту́ падве́сці ры́ску (ры́су), зако́нчыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)