града́цыя, -і, ж.

Паслядоўнасць, паступовасць у размяшчэнні чаго-н., пры пераходзе ад аднаго да другога.

|| прым. градацы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

града́цыя

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. града́цыя града́цыі
Р. града́цыі града́цый
Д. града́цыі града́цыям
В. града́цыю града́цыі
Т. града́цыяй
града́цыяю		 града́цыямі
М. града́цыі града́цыях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

града́цыя ж. града́ция

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Градацыя (літ.) 10/573

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

града́цыя, ‑і, ж.

Паслядоўнасць, паступовасць у размяшчэнне чаго‑н., звязаная з павышэннем або аслабленнем велічыні, сілы, значэння. За суддзямі, таксама захоўваючы саслоўныя градацыі, ішлі: напышлівы прадстаўнік дваранства, мінскі губернатар маршалак Ромава-Рымша-Сабур, член управы Янцэвіч, які прыбыў замест гарадскога галавы. Колас.

[Лац. gradatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГРАДА́ЦЫЯ

(лац. gradatio ад gradus ступень),

стылістычная фігура, якая заключаецца ў тым, што словы ці выразы ў вершаваных радках групуюцца з нарастаннем (клімакс) або аслабленнем (антыклімакс) іх эмацыянальна-сэнсавай выразнасці. Градацыя ўзмацняе экспрэсію выказвання, узвышае яго тон. Напр., радкі з «Беларускай песні» У.Караткевіча:

Ты — наш сцяг, што нікому,

         нікому на свеце, нікому

Не дамо абсмяяць, апаганіць,

         забыць ці мячом зваяваць.

Часам градацыя кладзецца ў кампазіцыйную аснову ўсяго твора. Так, у першай палавіне 6-строфнага верша М.Танка «Калі мне сказалі» — градацыя нарастаючая, у другой — спадаючая.

т. 5, с. 385

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

града́цыя ж. Ábstufung f -, -en, Gradatión f -, en, Stéigerung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

града́цыя

(лац. gradatio = паступовае павышэнне, узмацненне)

1) паслядоўнасць, паступовасць пераходу ад аднаго да другога, размеркаванне аднародных прадметаў, паняццяў па ступені якасці або па колькасці;

2) стылістычная фігура, якая заключаецца ў тым, што ў вершаваных радках групуюцца словы ці выразы з узмацненнем (клімакс 2) або аслабленнем (антыклімакс) іх эмацыянальнага і сэнсавага зместу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

града́цыя

(лац. gradation = паступовае павышэнне, узмацненне)

1) паслядоўнасць, паступовасць пераходу ад аднаго да другога, размеркаванне аднародных прадметаў, паняццяў па ступені якасці або па колькасці;

2) літ. стылістычная фігура, якая заключаецца ў размяшчэнні рада слоў у парадку нарастання або аслаблення іх сэнсавага або эмацыянальнага зместу.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

града́ция града́цыя, -цыі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)