ге́тманскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ге́тманскі |
ге́тманская |
ге́тманскае |
ге́тманскія |
| Р. |
ге́тманскага |
ге́тманскай ге́тманскае |
ге́тманскага |
ге́тманскіх |
| Д. |
ге́тманскаму |
ге́тманскай |
ге́тманскаму |
ге́тманскім |
| В. |
ге́тманскі (неадуш.) ге́тманскага (адуш.) |
ге́тманскую |
ге́тманскае |
ге́тманскія (неадуш.) ге́тманскіх (адуш.) |
| Т. |
ге́тманскім |
ге́тманскай ге́тманскаю |
ге́тманскім |
ге́тманскімі |
| М. |
ге́тманскім |
ге́тманскай |
ге́тманскім |
ге́тманскіх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ге́тманскі ист. ге́тманский
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ге́тманскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гетмана, належыць яму. Гетманская армія. Гетманская ўлада.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ге́тман, -а, мн. -ы, -аў, м. (гіст.).
1. Ва Украіне ў 16—17 стст.: выбарны начальнік казацкага войска і вярхоўны правіцель.
2. У Вялікім Княстве Літоўскім і Польшчы ў 16—18 стст.: камандуючы войскамі.
|| прым. ге́тманскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тэмп, ‑у, м.
1. Ступень хуткасці выканання музычнага твора. Тэмп арыі. Тэмп уверцюры. / Пра спектакль, чытанне, мову і пад. Тэмп спектакля. Тэмп песні. □ Гукі полькі запоўнілі хату. Гетманскі лёгка кружыўся, набіраючы тэмп. Алешка. // У спорце — ступень хуткасці мерных або паўторных рухаў, дзеянняў. Тэмп бегу. Тэмп стральбы. □ На трэніроўцы маё сэрца хутка набірала адпаведны тэмп, і я адчуваў сябе зусім свабодна якраз у той час, калі спрытныя гарадскія юнакі ўжо выдыхаліся і выглядалі, як мокрыя кураняты. Карпюк.
2. Хуткасць ажыццяўлення, выканання або інтэнсіўнасці развіцця чаго‑н. Тэмпы росту цяжкай прамысловасці. □ Сельская гаспадарка дасягнула высокіх тэмпаў росту. «Работніца і сялянка». Шаманскі ўсёй сваёй душой адчуў, што цяпер, у дні агульнага працоўнага ўздыму калгаснікаў, самы час набіраць тэмпы. Дуброўскі.
•••
У тэмпе — хутка, энергічна (рабіць што‑н.).
[Іт. tempo.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)