геліё́граф

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. геліё́граф геліё́графы
Р. геліё́графа геліё́графаў
Д. геліё́графу геліё́графам
В. геліё́граф геліё́графы
Т. геліё́графам геліё́графамі
М. геліё́графе геліё́графах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

геліёграф м., астр. гелио́граф

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

геліёграф, ‑а, м.

1. Тэлескоп з фотаапаратам, прызначаны для фатаграфавання Сонца.

2. Аўтаматычны апарат для запісу працягласці сонечнага свячэння.

3. Уст. Прыстасаванне для перадачы светлавых сігналаў на адлегласць.

[Ад грэч. hēlios — сонца і gráphō — пішу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГЕЛІЁГРАФ

(ад гелія... + ...граф),

1) у метэаралогіі самапісная прылада для рэгістрацыі працягласці сонечнага ззяння. У аснове канструкцыі геліёграфа Кэмпбела—Стокса нерухомы шкляны шар. Ён служыць лінзай і збірае сонечныя промні, якія прапальваюць кардонную стужку, падзеленую на адпаведныя гадзіне і яе часткам адрэзкі. Па даўжыні прапаленай «зайчыкам» (які на працягу дня перамяшчаецца па стужцы) лініі падлічваецца час, калі свяціла Сонца. Існуюць і інш. сістэмы геліёграфа, у т. л. з фатаграфічнай рэгістрацыяй. Як геліёграф могуць выкарыстоўвацца актынографы.

2) У астраноміі тэлескоп, прыстасаваны для фатаграфавання Сонца.

т. 5, с. 140

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

геліёграф

(ад гр. helios = сонца + -граф)

1) аўтаматычны апарат для запісу працягласці сонечнага свячэння;

2) тэлескоп з фотаапаратам, прызначаны для фатаграфавання Сонца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

геліё... (а таксама гелія...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны да Сонца, сонечнага выпрамянення, напр.: геліёграф, геліёметр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гелио́граф тех. геліёграф, -фа м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ГЕЛІЯ...

(ад грэч. hēlios Сонца),

першая састаўная частка складаных слоў, якая азначае прыналежнасць да Сонца, сонечных прамянёў, сонечнай энергіі, напр., геліёграф, геліятэхніка.

т. 5, с. 140

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

фотагеліёграф

(ад фота- + геліёграф)

астранамічны інструмент для фатаграфавання Сонца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

спектрагеліёграф

(ад спектр + геліёграф)

спектрограф для фатаграфавання Сонца ў монахраматычных участках прамянёў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)