гатава́ цца , -ту́ юся, -ту́ ешся, -ту́ ецца; -ту́ йся; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв. ). Варыцца (пра ежу).
На пліце гатуецца крупнік.
У чайніку гатуецца вада (кіпіць).
2. да чаго або з інф. Рыхтавацца да чаго-н. , да якой-н. дзейнасці (разм. ).
Г. да вяселля.
|| зак. згатава́ цца , 1 і 2 ас. не ўжыв. , -ту́ ецца (да 1 знач. ).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гатава́ цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
Цяперашні час
адз.
мн.
1-я ас.
гату́ юся
гату́ емся
2-я ас.
гату́ ешся
гату́ ецеся
3-я ас.
гату́ ецца
гату́ юцца
Прошлы час
м.
гатава́ ўся
гатава́ ліся
ж.
гатава́ лася
н.
гатава́ лася
Загадны лад
2-я ас.
гату́ йся
гату́ йцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час
гату́ ючыся
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гатава́ цца несов.
1. гото́ виться, пригота́ вливаться;
г. да вясе́ лля — гото́ виться к сва́ дьбе;
2. (о пище ) вари́ ться;
3. (о воде ) кипяти́ ться;
4. страд. заготовля́ ться, загота́ вливаться, гото́ виться, приготовля́ ться, пригота́ вливаться; вари́ ться, стря́ паться; кипяти́ ться; см. гатава́ ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гатава́ цца , ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.
1. ( 1 і 2 ас. не ўжыв. ) . Варыцца (пра ежу). На кастры ў чыгунку гатавалася юшка. Гамолка . // Кіпець, кіпяціцца (пра ваду, чай).
2. да чаго або з інф. Разм. Рыхтавацца да чаго‑н., наважвацца зрабіць што‑н. Гатавацца да ад’езду. // Вывучаць што‑н., рыхтавацца да якой‑н. дзейнасці. Новае месца, новыя людзі і тая работа ў школе, якую трэба было распачынаць на гэтых днях і да якой .. [Лабановіч] так доўга гатаваўся, — усё гэта займала яго думкі, і яму было лёгка і добра. Колас .
3. Зал. да гатаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гатава́ цца (пра страву ) kó chen vi ; sí eden* vi (пра ваду )
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Гатава́ цца ’кіпець’ (Сл. паўн.-зах. ). Паводле Сл. паўн.-зах. , запазычанне з польск. gotować się ’тс’. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
згатава́ цца гл. гатавацца .
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пагатава́ цца , ‑туецца; зак.
Гатавацца некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гото́ виться
1. рыхтава́ цца, гатава́ цца ;
2. страд. рыхтава́ цца, гатава́ цца ; вары́ цца; см. гото́ вить ;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кипяти́ ться
1. кіпяці́ цца; гатава́ цца , па́ рыцца;
2. перен. гарачы́ цца; кіпе́ ць;
3. страд. кіпяці́ цца; гатава́ цца , па́ рыцца; см. кипяти́ ть .
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)