Галубіныя (сям. птушак) 3/315; 5/275
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
галубі́ны
прыметнік, прыналежны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
галубі́ны |
галубі́ная |
галубі́нае |
галубі́ныя |
| Р. |
галубі́нага |
галубі́най
галубі́нае |
галубі́нага |
галубі́ных |
| Д. |
галубі́наму |
галубі́най |
галубі́наму |
галубі́ным |
| В. |
галубі́ны (неадуш.)
галубі́нага (адуш.) |
галубі́ную |
галубі́нае |
галубі́ныя (неадуш.)
галубі́ных (адуш.) |
| Т. |
галубі́ным |
галубі́най
галубі́наю |
галубі́ным |
галубі́нымі |
| М. |
галубі́ным |
галубі́най |
галубі́ным |
галубі́ных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
галубі́ны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
галубі́ны |
галубі́ная |
галубі́нае |
галубі́ныя |
| Р. |
галубі́нага |
галубі́най
галубі́нае |
галубі́нага |
галубі́ных |
| Д. |
галубі́наму |
галубі́най |
галубі́наму |
галубі́ным |
| В. |
галубі́ны (неадуш.)
галубі́нага (адуш.) |
галубі́ную |
галубі́нае |
галубі́ныя (неадуш.)
галубі́ных (адуш.) |
| Т. |
галубі́ным |
галубі́най
галубі́наю |
галубі́ным |
галубі́нымі |
| М. |
галубі́ным |
галубі́най |
галубі́ным |
галубі́ных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
галубі́ны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
галубі́ны |
галубі́ная |
галубі́нае |
галубі́ныя |
| Р. |
галубі́нага |
галубі́най
галубі́нае |
галубі́нага |
галубі́ных |
| Д. |
галубі́наму |
галубі́най |
галубі́наму |
галубі́ным |
| В. |
галубі́ны (неадуш.)
галубі́нага (адуш.) |
галубі́ную |
галубі́нае |
галубі́ныя (неадуш.)
галубі́ных (адуш.) |
| Т. |
галубі́ным |
галубі́най
галубі́наю |
галубі́ным |
галубі́нымі |
| М. |
галубі́ным |
галубі́най |
галубі́ным |
галубі́ных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
го́луб, -а, мн. галубы́, галубо́ў, м.
Птушка сямейства галубіных пераважна з шаравата-блакітным ці белым апярэннем і вялікім зобам.
Дзікі г.
Г. міру (відарыс белага голуба як сімвал міру).
|| памянш. галубо́к, -бка́, мн. -бкі́, -бко́ў, м.
|| прым. галубі́ны, -ая, -ае.
Галубіныя гнёзды.
Галубіная пошта.
Галубіная душа (перан.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галубі́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да голуба, належыць яму. Галубіныя пароды. Галубінае яйцо. // Уласцівы голубу, такі, як у голуба. Галубіны нораў. □ [Машка] рупліва тупала па пяску, тоўхаючыся ўперад галубінай хадой. Брыль. // Заснаваны на выкарыстанні паштовых галубоў. Галубіная пошта.
2. перан. Пяшчотны, ціхі, незласлівы. Галубіная душа. □ — Звонкай песняй, харошаю казкаю Ў душы маёй вернай жывеш, Бо сваёй галубінаю ласкаю Акрыляеш, мне сілы даеш. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГОЛУБАПАДО́БНЫЯ
(Columbiformes),
атрад птушак. 3 сям.: галубіныя (Columbidae), дронтавыя (вымерлыя), рабковыя. 316 відаў. Пашыраны ва ўмераных і трапічных шыротах зямнога шара. Вядомы з верхняга эацэну. Дрэвавыя або наземныя птушкі. Бываюць галубы свойскія (больш за 150 парод) і паўсвойскія. Існуе галіна птушкагадоўлі — голубагадоўля. На Беларусі 6 відаў: з сям. галубіных вяхір, голуб шызы, клінтух, туркаўка звычайная, туркаўка кольчатая і з сям. рабковых — саджа звычайная, або капытка (Syrrhaptes paradoxus), — выпадкова залётны від. Вядомы таксама галубы: вандроўны голуб, белагруды (беласпінны; Columbus leuconota), каменны (скалісты; С. rupestris), буры (С. eversmanni), белабрухі рабок (Pterocles alchata) і інш.
Даўж. цела 15—78 см, маса 30 г — 20 кг (дронты). У большасці голубападобных самцы буйнейшыя і ярчэй афарбаваныя за самак. Апярэнне шчыльнае. Крылы падоўжаныя, завостраныя (акрамя дронтаў). Валлё і мускульны страўнік добра развітыя. Пераважна расліннаедныя, збіраюць корм звычайна на зямлі. Манагамы. Гняздуюцца на дрэвах, у дуплах, норах на абрывістых берагах рэк, нішах пабудоў, на дахах. Бацькі кормяць птушанят адрыжкай з валляка або асаблівым «птушыным малаком». Аб’екты спарт. палявання. Голубападобныя — крыніца інфекцыі пры арнітозах. Некат. ахоўваюцца.
т. 5, с. 326
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)