віры́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ры́цца; незак.
1. Круціцца, утвараць віры (пра ваду).
Вада вірылася вакол вярбы.
2. перан. Паяўляцца ў вялікай колькасці, бесперапыннай чарадой.
Думкі вірацца ў галаве.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
віры́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
віры́цца |
- |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
віры́ўся |
віры́ліся |
| ж. |
віры́лася |
| н. |
віры́лася |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
віры́цца несов.
1. бурли́ть;
2. (о насекомых) ви́ться;
3. перен. рои́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
віры́цца, ‑рыцца; незак.
1. Круціцца, утвараць віры (пра ваду). Вада падмывала пясчаны бераг, вірылася вакол вярбы. Шамякін.
2. перан. Бурліць. Вірацца думкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
завіры́цца, ‑рыцца; зак.
Пачаць вірыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Вірыць, ст.-бел. вирити, вирить ’абвінавачваць’ (Гарб.). Дзеяслоў, утвораны пры дапамозе суф. ‑it‑i ад ві́ра 2 (гл.).
Віры́ць ’утвараць віры, круціць, бурліць’; ’бурліць, кіпець, вірыцца’ (БРС, КТС). Польск. уст. wirzyć się ’віраваць’, чэш. vířiti ’кружыцца, узнімацца, віраваць’, славац. víriť ’кружыцца’, víriť sa ’кружыцца (пра снег, ваду, паветра)’. Утворана ад вір 1 пры дапамозе суф. ‑it‑i.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Набамбе́рыць ’насыпаць’ (любан., Жыв. сл., 150), набам‑ вірыцца ’наесціся’ (Сцяшк. Сл.). Утварэнні тыпу набабахаць, набабаніць ’наліць празмерна, накласці’ і г. д. узыходзяць да адпаведных дзеясловаў з рэдуплікацыяй (гл. баба́хаць); назальны элемент, як і незвычайны вакалізм, у прыведзеных словах можа тлумачыцца экспрэсіўным характарам слоў або як вынік уплыву літоўскіх слоў тыпу bambėti ’бурчаць’, Ьат‑ binti ’купіць, біць’, bambt ’бух’ і г. д. Параўн. абамбёрыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)