ві́лы, віл і -аў.

Сельскагаспадарчая прылада ў выглядзе некалькіх доўгіх зубоў на доўгім дзяржанні.

Падхопліваць на в. сена.

◊

Віламі па вадзе пісана — пра што-н. мала магчымае.

|| прым. ві́лавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ві́лы

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Ві́лы
Р. Ві́л
Ві́лаў
Д. Ві́лам
В. Ві́лы
Т. Ві́ламі
М. Ві́лах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ві́лы

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. ві́лы
Р. ві́лаў
ві́л
Д. ві́лам
В. ві́лы
Т. ві́ламі
М. ві́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ві́лы, -лаў ед. нет ви́лы;

◊ ві́ламі па вадзе́ пі́сана — ви́лами по воде́ пи́сано

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ві́лы, ‑аў, адз. няма.

Ручная сельскагаспадарчая прылада ў выглядзе доўгага дзяржання з рагулінай або зубамі на канцы для падняцця і пераносу сена, саломы і пад. Макар скідваў траву. Падхопліваў на вілы добрае бярэма, шпурляў на зямлю. Асіпенка.

•••

Віламі па вадзе пісана гл. пісаны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ві́лы мн Héugabel f -, -n;

ві́лы пад гной Místgabel f;

◊ гэ́та яшчэ́ ві́ламі па вадзе́ пі́сана das steht noch nicht fest, das ist zwéifelhaft

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ві́лы ’ручная сельскагаспадарчая прылада ў выглядзе доўгага дзяржання з рагулінай або зубцамі на канцы’ (КТС, БРС, Нас., Бяс., Сцяц. Словаўтв.); ’прылада вымаць гаршкі з печы’ (Сцяшк., Др.-Падб., Інстр. I); ’верхняя частка сахі калодзежа’ (ДАБМ, Шатал., КЭС, лаг.); ’раздвоеныя ногі, пояс’ (Некр., КЭС, лаг.); ’раздваенне дарогі’ (КЭС, лаг.), ’месца, дзе зліваюцца рэкі’ (Сцяшк. МГ), перан. экспр. ’адмаўленне’; ’кукіш’ (Нас.). Укр. ви́ла, рус. ви́лы, польск. widły, н.-луж., в.-луж. widły, чэш. vidle, славац. vidly, славен. víle, серб.-харв. ви̏ле, макед. вила, балг. вила. Прасл. vidla. Утворана пры дапамозе суф. Nomen instrumenti ‑dl‑o ад vi‑ti ’віць’ (Праабражэнскі, 1, 84; Брукнер, 613; Фасмер, 1, 314; БЕР, 1, 147; КЭСРЯ, 81). Першапачатковай функцыяй вілаў было навіванне пражы (Махэк₂, 688). Мейе (Études, 418), Уленбек (296) і Младэнаў (66) суадносяць лексему vidla са ст.-інд. vētráḥ ’від чароту’. Іншыя версіі: vidla < з лац. vīdutus ’плецены кош’ і ст.-інд. vēdás ’мяцёлка сочнай травы’ (Петэрсан, AfslPh, 1916, 36, 152), vidla < *u̯i‑dhē‑ ’рас-стаўляць’, як *u̯i‑dh‑ewa ’ўдава’- ‑раз‑дзеленая (Кноблах, Зб. Пізані, 2, 604), vidla < лац. fibula < *u̯ei‑dhtā (Хаас, Elem., 41).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ві́лы Мясцовасць у выглядзе вузкай палоскі, якая заканчваецца ўчасткам квадратнай формы паміж рэчкамі пры ўпадзенні адной з іх у другую (Ст.-дар.).

□ ур. Вілы (балота) каля в. Пасека Ст.-дар.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

вілы (мн.) / набіраць гной: сахор

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ві́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ві́ла ві́лы
Р. ві́лы ві́л
Д. ві́ле ві́лам
В. ві́лу ві́лы
Т. ві́лай
ві́лаю		 ві́ламі
М. ві́ле ві́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)