вяхі́р, вехіра́, мн. вехіры́, вехіро́ў, м.

Буйны лясны голуб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вяхі́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. вяхі́р вехіры́
Р. вехіра́ вехіро́ў
Д. вехіру́ вехіра́м
В. вехіра́ вехіро́ў
Т. вехіро́м вехіра́мі
М. вехіры́ вехіра́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вяхі́р (род. вехіра́) м., зоол. вя́хирь, ви́тю́тень

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вяхі́р, вехіра, м.

Буйны лясны голуб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вяхір 3/275, 315

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВЯХІ́Р

(Columba palumbus),

птушка сям. галубіных атр. голубападобных. Пашыраны ў Еўропе (за выключэннем Пн), у Паўн.-Зах. Афрыцы, Малой, Пярэдняй і Сярэдняй Азіі, у Гімалаях і Зах.Сібіры. Жыве пераважна ў старых яловых і ялова-лісцевых лясах, у Сярэдняй Азіі — у арчоўніках, зрэдку ў парках, у вял. гарадах. На Беларусі падвід вяхір еўрапейскі (Columba palumbus palumbus); нешматлікі, пераважна на Пн гнездавальная і пралётная птушка. 1падвід у Чырв. кнізе МСАП.

Даўж. каля 45 см, маса да 620 г (найб. з галубоў Беларусі). Колер шызы, грудзі ружова-шэрыя, па баках шыі і на крылах белыя плямы, на хвасце цёмная паласа. Дзюба жоўтая з чырванаватай асновай, пальцы малінава-чырвоныя. Корміцца насеннем злакавых і бабовых, ягадамі, жалудамі і інш. Гнёзды на высокіх дрэвах. Нясе па 2 яйцы двойчы на год. Аб’ект спарт. палявання.

т. 4, с. 404

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вяхі́р м. заал. Rngeltaube f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Вяхір ’Columba palumbus L.’ (БРС, Інстр. II, КТС). Рус. вяхир, дыял. вяхерь ’тс’ (Даль). Пра бел. слова (яўна кніжны характар) можна думаць, што яно з рускай мовы. Што датычыцца рус. вяхирь, то ў Фасмера яно суадносіцца з вятютень, якое далей да вячить і вякать, што, відаць, вельмі няпэўна. Параўн. яшчэ вяціцінь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ви́тютень зоол. вяхі́р, род. вехіра́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вя́хирь зоол. вяхі́р, род. вехіра́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)