вяз, -а і (пра драўніну і зб.) -у, м.
1. мн. вя́зы, -аў. Вялікае лісцевае дрэва сямейства вязавых з моцнай драўнінай.
2. -а, мн. вязы́, -о́ў. Драўляная перакладзіна ў санях.
|| прым. вя́завы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вя́з
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Вя́з |
| Р. |
Вя́за |
| Д. |
Вя́зу |
| В. |
Вя́з |
| Т. |
Вя́зам |
| М. |
Вя́зе |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вя́з
‘драўніна’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
вя́з |
| Р. |
вя́зу |
| Д. |
вя́зу |
| В. |
вя́з |
| Т. |
вя́зам |
| М. |
вя́зе |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вя́з
‘дрэва’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
вя́з |
вя́зы |
| Р. |
вя́за |
вя́заў |
| Д. |
вя́зу |
вя́зам |
| В. |
вя́з |
вя́зы |
| Т. |
вя́зам |
вя́замі |
| М. |
вя́зе |
вя́зах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вя́з
‘перакладзіна ў санях’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
вя́з |
вязы́ |
| Р. |
вя́за |
вязо́ў |
| Д. |
вя́зу |
вяза́м |
| В. |
вя́з |
вязы́ |
| Т. |
вя́зам |
вяза́мі |
| М. |
вя́зе |
вяза́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вяз (род. вя́за, (о древесине и собир.) вя́зу) ж. вяз
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вяз бот. вяз, род. вя́за и (о древесине и собир.) вя́зу м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вяз 3/218
- » - шурпаты 3/218 (іл.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
вяз, ‑а і ‑у, м.
1. ‑а; мн. вязы, ‑аў. Лісцевае дрэва сямейства вязавых (ільмовых). / ‑у, у знач. зб. Пасадка вязу.
2. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.
3. ‑а; мн. вязы, ‑оў. Драўляная перакладзіна ў санях, зробленая з вязу, дубу і інш. У .. [дзедавай] зямлянцы стаяла печ — парыльня, у якой гнуў ён кляновыя палазы, вязы-папярэчыны. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЯЗ,
лём (Ulmus), род кветкавых раслін сям. вязавых. Каля 45 відаў. Многія віды вяза вядомы пад назвамі бераст, карагач, лём і інш. Пашыраны пераважна ва ўмераным поясе Паўн. паўшар’я. На Беларусі 4 віды: вяз гладкі, або звычайны (Ulmus laevis); голы, або горны (Ulmus glabra); малы, або грабалісты, бераст, карагач (Ulmus minor); шурпаты (Ulmus scabra). Растуць як дамешак у падросце і другім ярусе пераважна ў шыракалістых лясах на глебах з праслойкамі карбанатаў, асабліва ў далінах рэк. У паўд. раёнах трапляецца разнавіднасць вяза малога з коркавымі нарасцямі на ствалах і галінках, якую іншы раз разглядаюць як асобны від — вяз коркавы (Ulmus suberosa). У Цэнтр. бат. садзе АН Беларусі інтрадукаваны 10 відаў, з іх у зялёным будаўніцтве выкарыстоўваюцца вяз амерыканскі (Ulmus americana), прысадзісты (Ulmus pumila) і чырвоны (Ulmus rubra).
Лістападныя, рэдка шматгадовазялёныя аднадомныя ветраапыляльныя дрэвы і кусты з шырокацыліндрычнай густой кронай. Лісце суцэльнае, чаргаванае, двухзубчастае з ланцэтнымі прылісткамі. Кветкі двухполыя, дробныя, непрыкметныя, у пучках або галоўках. Цвітуць ранняй вясной да распускання лісця. Плод — сухі сціснуты крылападобны арэшак (крылатка). Выкарыстоўваюцца для азелянення і ў дэкар. садоўніцтве, добра пераносяць падстрыганне, перасадку, маюць шмат садовых формаў. Драўніна ідзе на сталярныя вырабы, вытв-сць мэблі і інш. Добрыя дубільнікі, меданосы і перганосы.
т. 4, с. 339
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)