выраша́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
выраша́ю |
выраша́ем |
| 2-я ас. |
выраша́еш |
выраша́еце |
| 3-я ас. |
выраша́е |
выраша́юць |
| Прошлы час |
| м. |
выраша́ў |
выраша́лі |
| ж. |
выраша́ла |
| н. |
выраша́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
выраша́й |
выраша́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
выраша́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
выраша́ць несов.
1. реша́ть;
2. разреша́ть; реша́ть;
3. (спор, конфликт) разреша́ть; рассу́живать;
1-3 см. вы́рашыць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выраша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да вырашыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выраша́ць, вы́рашыць
1. (прыняць рашэнне) beschlíeßen* vt, entschéiden* vt; éinen Beschlúss fássen; schlüssig wérden;
2. (пытанне і г. д.) lösen vt; schlíchten vt (спрэчку); beréinigen vt, behében* vt (устараніць);
◊
выраша́ць ця́жкую зада́чу éine hárte Nuss knácken;
выраша́ць чый-н лёс j-s Schícksal besíegeln;
выраша́ць лёс чаго-н. über etw. (A) entschéiden*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
вы́рашыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. з інф. або з дадан. Абдумаўшы, прыйсці да якога-н. вываду, заключэння.
Ён вырашыў застацца тут.
2. што. Рашыць, знайсці адказ на што-н.
В. пытанне, праблему.
3. што і з інф. Прыняць рашэнне.
Вырашылі стварыць камісію.
4. што. Рассудзіць.
В. спрэчку.
◊
Вырашыць чый-н. лёс — прадвызначыць чыю-н. будучыню, зыход чаго-н.
|| незак. выраша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. вырашэ́нне, -я, н. (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
самакірава́нне, -я, н.
1. Права якой-н. арганізацыі, таварыства, гаспадарчай, адміністрацыйнай адзінкі вырашаць сваімі, мясцовымі сіламі пытанні свайго ўнутранага кіравання.
Студэнцкае с.
2. Права дзяржаўнай адзінкі мець свае ўрадавыя органы, вырашаць пытанні ўнутранага заканадаўства і кіравання.
|| прым. самакірава́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выреша́ть несов., прост. выраша́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
келе́йны, -ая, -ае.
1. гл. келля.
2. перан. Тайны, сакрэтны, скрыты ад іншых.
Келейныя справы.
Вырашаць пытанне келейна (прысл.).
|| наз. келе́йнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́рашыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
вы́рашу |
вы́рашым |
| 2-я ас. |
вы́рашыш |
вы́рашыце |
| 3-я ас. |
вы́рашыць |
вы́рашаць |
| Прошлы час |
| м. |
вы́рашыў |
вы́рашылі |
| ж. |
вы́рашыла |
| н. |
вы́рашыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
вы́рашы |
вы́рашыце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
вы́рашыўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вяршы́ць, вяршу́, вяршы́ш, вяршы́ць; вяршы́м, вершыце́, вярша́ць; незак.
1. што. Рабіць верх, верхнюю частку чаго-н., завяршаць.
В. страху.
В. стог.
2. што і чым. Вырашаць, распараджацца (кніжн.).
В. справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)