вы́прастаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Зрабіць простым, прамым; разагнуць.

В. цвік.

В. нагу.

2. Выраўнаваць пагнутае, памятае.

В. умяціну.

|| незак. выпро́стваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́прастаць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́прастаю вы́прастаем
2-я ас. вы́прастаеш вы́прастаеце
3-я ас. вы́прастае вы́прастаюць
Прошлы час
м. вы́прастаў вы́прасталі
ж. вы́прастала
н. вы́прастала
Загадны лад
2-я ас. вы́прастай вы́прастайце
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́прастаўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́прастаць сов.

1. (сделать прямым) вы́прямить, распра́вить, вы́править; (дорогу и т.п.) спрями́ть;

2. (крылья, руки и т.п.) распра́вить, распрями́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́прастаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Зрабіць простым, разагнуць. Выпрастаць цвік. Выпрастаць нагу. □ Рыбак, які нёс сеці, выпрастаў нарэшце спіну і паварушыў плячыма. В. Вольскі.

2. Выраўнаваць пагнутае, памятае. Выпрастаць умяціну. □ Каваль ..спачатку гаспадарскім вокам агледзеў вупраж, выпрастаў зморшчыны потніка, тады ўзяўся за плуг. Кулакоўскі.

•••

Ногі выпрастаць — тое, што і ногі працягнуць (гл. працягнуць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́прастаць auseinánder fálten, glätten vt, geráde bíegen*; (выраўнаваць, разагнуць) récken vt, strécken vt (рукі, ногі);

вы́прастаць кры́лы (тс. перан.) die Flügel áusbreiten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Вы́прастаць (БРС, Нас., Бяльк., Касп., Шат., Гарэц., Др.-Падб., Мядзв.). Рус. вы́простать, укр. ви́простати. Ад просты (Праабражэнскі, 2, 134; Фасмер, 3, 146). Шанскі (1, В, 229) утварае ад рус. проста́ть ’апаражняць, апрастаць’, але семантыка дзеяслова (выпрамляць, распрамляць, вызваляць рукі, крылы) хутчэй сведчыць аб сувязі з адным з першасных значэнняў прыметніка просты ’прамы, адкрыты, вольны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

выпро́стваць гл. выпрастаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распрями́ть сов.

1. (выровнять) вы́прастаць, мног. павыпро́стваць, вы́раўнаваць, мног. павыраўно́ўваць;

2. (расправить) вы́прастаць, мног. павыпро́стваць;

распрями́ть спи́ну вы́прастаць спі́ну;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

павыпро́стваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Выпрастаць што‑н. у многіх месцах, выпрастаць усё, многае. Павыпростваць дарогі. Павыпростваць лісты паперы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выпро́стваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выпрастаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)