вы́капаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. гл. капаць.

2. перан., каго-што. Знайсці, дастаць (разм.).

Дзе вы выкапалі такую кнігу?

|| незак. выко́пваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́капаць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. вы́капаю вы́капаем
2-я ас. вы́капаеш вы́капаеце
3-я ас. вы́капае вы́капаюць
Прошлы час
м. вы́капаў вы́капалі
ж. вы́капала
н. вы́капала
Загадны лад
2-я ас. вы́капай вы́капайце
Дзеепрыслоўе
прош. час вы́капаўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́капаць сов.

1. (сделать в земле углубление) вы́рыть, вы́копать;

2. (копая, вынуть из земли) вы́копать, вы́рыть;

в. бу́льбу — вы́копать (вы́рыть) карто́фель;

3. перен., разг. вы́копать, откопа́ть;

дзе вы ~палі таку́ю кні́гу? — где вы вы́копали (откопа́ли) таку́ю кни́гу?

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́капаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Капаючы, зрабіць у зямлі паглыбленне. Выкапаць канаву, сажалку. □ [Мінавіч:] — На досвітку трэба выкапаць на грудках некалькі зямлянак і замаскіраваць іх. Кулакоўскі.

2. Капаючы, дастаць, выняць. Выкапаць пень. Выкапаць і перасадзіць дрэўца. Выкапаць бульбу. // Знайсці ў працэсе канання. Капаў мужык склеп і выканаў .. золата. Якімовіч.

3. перан. Разм. Знайсці, дастаць што‑н. малавядомае, рэдкае, нечаканае. Дзе толькі выкапалі такую кнігу! □ У левай шуфлядзе, дзіва дый годзе, у ашмоцці паперы я выканаў зімовую шапку-вушанку. Сабаленка.

•••

Выкапаць з-пад зямлі — тое, што і дастаць з-пад зямлі (гл. дастаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́капаць

1. (я́му) gráben* vt;

2. (адкапаць) áusgraben* vt;

3. перан. разм. hervórholen vt, hervórkramen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

капа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; незак., што.

1. Размякчаць, рыхліць верхні слой глебы, аддзяляючы і падымаючы (лапатай, матыкай і пад.).

К. агарод.

2. Выкідваючы, выбіраючы зямлю, рабіць паглыбленне.

К. яму.

3. Выкопваць, даставаць што-н. з зямлі.

К. бульбу.

◊

Капаць яму — рыхтаваць пагібель, тварыць зло каму-н.

|| зак. вы́капаць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 2 і 3 знач.).

|| аднакр. капну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 знач.) і капяну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -пеняце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 знач.; разм.).

|| наз. капа́нне, -я, н. і ко́пка, -і, ДМ -пцы, ж.

|| прым. капа́льны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выко́пваць гл. выкапаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павыко́пваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Выкапаць усё, многае.

П. ямы.

П. бульбу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выко́пваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да выкапаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накарчава́ць, -чу́ю, -чу́еш, -чу́е; -чу́й; -чава́ны; зак., чаго.

Выкарчаваць, выкапаць з карэннем пэўную колькасць пнёў і пад.

|| незак. накарчо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)