Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вы́жал, -жла м., охот. вы́жлец
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́жал, ‑жла, м.
Гончы сабака.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́жалм.паляўн. Hátzhund [Hétzhund] m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Вы́жал ’ганчак, паляўнічы сабака’ (БРС, КТС, Нас., Касп., Гарэц., Сцяшк.). Рус.вы́жлец, вы́жлик, вы́жлок, укр.ви́жел, польск.wyżeł, чэш.vyžel, vyžle, славац.vyžla, серб.-харв.ви̏жао, ви̏жле, славен.vížel. Няяснае слова, якое не мае пераканаўчай этымалогіі. Фасмер (1, 367) думае, што яно запазычана з ням.*Wisel ’(сабака) павадыр’, с.-в.-ням.wîsel ’пчаліная матка’, ст.-в.-ням.wîso ’правадыр, важак’. Меліх (Зб. Мілецічу, 148 і наст.), Махэк₂ (705), Голуб–Лейер (514) лічаць слова запазычаннем з венг.vizsla ’сабака-сышчык’; ’жвавы, пільны’, але гэта гіпотэза не тлумачыць слав.ы і адсутнасць слова ў балг. і ст.-слав. мовах. Іншыя гіпотэзы, напрыклад Ільінскага (ИОРЯС, 23, 1, 130), аб сувязі гэтага слова з лац.vigil і Лёвенталя (WuS, 11, 54) з гоц.augō ’вока’ таксама непераканаўчыя. Найбольш верагодным цяпер з’яўляецца збліжэнне Брукнера (640), якога падтрымлівае Трубачоў (Происх., 24), з польск.wyga ’стары сабака’, якое ад vy‑ti. Наз. vyžьlъ уваходзіць у словаўтваральны рад з суф. ‑ьлъ і з’яўляецца назвай сабакі па брэху, выццю (Шанскі, 1, В, 223). Адносна суфіксацыі гл. таксама SP, 1, 113.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́жлецохот.вы́жал, -жла м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́жлан.гл.выжал
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
wyżeł
м.выжал (парода сабак)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
выжля́тнік, ‑а, м.
1. Той, хто загадвае гончымі сабакамі на паляванні. Колькі выжлятнікаў і загоншчыкаў затапталі .. [панскія] жарабцы ў час паляванняў!Якімовіч.
2. Тое, што і выжал. Мы ненавідзелі той хутар,.. І брэх выжлятнікаў прыкутых.Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)