Вывергнутыя горныя пароды, гл. Магматычныя горныя пароды

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ВЫ́ВЕРГНУТЫЯ ГО́РНЫЯ ПАРО́ДЫ,

гл. Магматычныя горныя пароды.

т. 4, с. 302

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вы́вергнуты

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вы́вергнуты вы́вергнутая вы́вергнутае вы́вергнутыя
Р. вы́вергнутага вы́вергнутай
вы́вергнутае		 вы́вергнутага вы́вергнутых
Д. вы́вергнутаму вы́вергнутай вы́вергнутаму вы́вергнутым
В. вы́вергнуты (неадуш.)
вы́вергнутага (адуш.)		 вы́вергнутую вы́вергнутае вы́вергнутыя (неадуш.)
вы́вергнутых (адуш.)
Т. вы́вергнутым вы́вергнутай
вы́вергнутаю		 вы́вергнутым вы́вергнутымі
М. вы́вергнутым вы́вергнутай вы́вергнутым вы́вергнутых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

вы́вергнуты, -ая, -ае.

Пра горныя пароды: якія ўтварыліся ў выніку дзеяння вулканічных сіл.

Вывергнутыя горныя пароды.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́вергнуты

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вы́вергнуты вы́вергнутая вы́вергнутае вы́вергнутыя
Р. вы́вергнутага вы́вергнутай
вы́вергнутае		 вы́вергнутага вы́вергнутых
Д. вы́вергнутаму вы́вергнутай вы́вергнутаму вы́вергнутым
В. вы́вергнуты (неадуш.)
вы́вергнутага (адуш.)		 вы́вергнутую вы́вергнутае вы́вергнутыя (неадуш.)
вы́вергнутых (адуш.)
Т. вы́вергнутым вы́вергнутай
вы́вергнутаю		 вы́вергнутым вы́вергнутымі
М. вы́вергнутым вы́вергнутай вы́вергнутым вы́вергнутых

Кароткая форма: вы́вергнута.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ВЕ́РНЕР (Werner) Абраам Готлаб

(25.9.1750, Вераў, каля г. Гёрліц, Германія — 30.6.1817),

нямецкі геолаг і мінералог; заснавальнік навук. геал. Школы. З 1771 вывучаў прыродазнаўчыя навукі ў Лейпцыгскім ун-це; з 1775 выкладаў у Фрайбергскай горнай акадэміі. Распрацаваў класіфікацыю горных парод і мінералаў, заснаваную на вонкавых прыкметах з улікам хім. саставу. Узначальваў кірунак у геалогіі — нептунізм, паводле якога ўсе горныя пароды, у т. л. і вывергнутыя, узніклі як асадкі з вады.

т. 4, с. 103

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ВІЛЬГАЦЯЁМІСТАСЦЬ ГО́РНЫХ ПАРО́Д,

здольнасць горных парод паглынаць і ўтрымліваць пэўную колькасць вады. Характарызуецца каэфіцыентам вільгацяёмістасці, які выражаецца ў вагавых (адносіны масы вады да масы сухой пароды) або аб’ёмных (адносіны аб’ёму вады да аб’ёму пароды) працэнтах. Горныя пароды падзяляюцца на вільгацяёмістыя (торф, глей, гліна), слабавільгацяёмістыя (мел, мергель, лёс) і невільгацяёмістыя (масіўныя метамарфічныя, вывергнутыя і асадкавыя). Вагаецца ў шырокіх межах (напр., торфу 80—90%, антрацыту 4—6%). Адрозніваюць макс. гіграскапічную, макс. малекулярную, капілярную і поўную вільгацяёмістасць горных парод. Улічваецца пры разліках сістэм асушэння, у горнай справе, пры інж.-геал. вышуканнях.

т. 4, с. 170

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)