выбача́й

выклічнік

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

выбача́й, выбача́йце (калі́ ла́ска)! выкл entschúldige(n Sie) (bitte)!; Verzéihung!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

выбача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каму, каму за што, на што і без дап.

1. Не караць за што-н., дараваць.

Выбачай мне за спазненне.

2. выбача́й(це). Ужыв. пры звароце да каго-н. (часам як пабочнае), калі просяць прабачэння за турботы, непрыемнасць і пад.

Выбачайце, тут я пагарачыўся.

|| зак. вы́бачыць, -чу, -чыш, -чыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выбача́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. выбача́ю выбача́ем
2-я ас. выбача́еш выбача́еце
3-я ас. выбача́е выбача́юць
Прошлы час
м. выбача́ў выбача́лі
ж. выбача́ла
н. выбача́ла
Загадны лад
2-я ас. выбача́й выбача́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час выбача́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

обессу́дить сов. / не обессу́дь(те) разг. не крыўду́й(це), не мараку́й(це), выбача́й(це).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

выбача́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е; незак., каму, каму за што, на што і без дап.

1. Не караць за што‑н., дараваць. [Дзед Мароз:] — Выбачай мне за спазненне, Што ні хочаш — я ў імгненне Для цябе [Міхася] зраблю. Кірэенка. Сорам добрай гаспадыні даваць такі хлеб чужым людзям. А што ж інакш рабіць? Што ж, няхай.. [Кастусь] выбачае. Чорны.

2. заг. выбачай(це). Ужываецца пры звароце да каго‑н. (часам як пабочнае слова), калі просяць прабачэння за турботы, непрыемнасць і пад. Госць падаўся да дзвярэй, але зноў авалодаў сабою і спакойна сеў. — Выбачайце, я ўзнерваваны. Чорны. [Жэня:] — Выбачайце, Віктар Сяргеевіч, мы вас патурбавалі... Якімовіч. // Ужываецца як форма пратэсту, нязгоды. [Дзед Бадыль:] — Дзеўка — золата, а на пасаг выбачайце! Крапіва. Каламуціцца ноч. Расшчапляецца атам. Гэта зноў Вы з вайной? Выбачайце, паны дыпламаты. Лужанін.

3. каго. Прызнаваць, што хто‑н. заслугоўвае даравання.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

excuse​2 [ɪkˈskju:z] v.

1. (for) выбача́ць, прабача́ць; дарава́ць

2. (from) адпуска́ць, вызваля́ць;

He was excused from military service. Яго вызвалілі ад вайсковай службы.

♦

excuse me выбача́й(це); праба́ч(це);

Excuse me? AmE Што вы сказалі?

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

помилосе́рдствовать / помилосе́рдствуй(те)! змі́луйся (змі́луйцеся), злі́туйся (злі́туйцеся)!; (да что ты, что вы!) (ды) што ты (вы)!; (прости, простите!) дару́й(це)!, выбача́й(це)!; (постой, постойте!) пасто́й(це)!, пачака́й(це)!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

przepraszać

przeprasza|ć

незак. kogo прасіць прабачэння ў каго; перапрошваць;

~m, która (jest) godzina? — выбачайце, колькі зараз часу?;

~m — прабачце, выбачай(це), даруй(це), прашу прабачыць (выбачыць)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

извини́ть сов.

1. вы́бачыць (каму што, за што), праба́чыць (каму што, за што); (простить) дарава́ць (каму што, за што);

прошу́ извини́ть меня́ прашу́ вы́бачыць (праба́чыць) мне;

2. уст. (оправдать) апраўда́ць; вы́бачыць, праба́чыць;

э́тот посту́пок нельзя́ извини́ть мо́лодостью гэ́ты ўчы́нак не́льга апраўда́ць маладо́сцю;

◊

извини́(те)! выбача́й(це)!, вы́бач(це)!, прабача́й(це)!, праба́ч(це)! дару́й(це);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)