ву́тлы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ву́тлы |
ву́тлая |
ву́тлае |
ву́тлыя |
| Р. |
ву́тлага |
ву́тлай
ву́тлае |
ву́тлага |
ву́тлых |
| Д. |
ву́тламу |
ву́тлай |
ву́тламу |
ву́тлым |
| В. |
ву́тлы (неадуш.)
ву́тлага (адуш.) |
ву́тлую |
ву́тлае |
ву́тлыя (неадуш.)
ву́тлых (адуш.) |
| Т. |
ву́тлым |
ву́тлай
ву́тлаю |
ву́тлым |
ву́тлымі |
| М. |
ву́тлым |
ву́тлай |
ву́тлым |
ву́тлых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Ву́тлы ’хілы, слабы, нядужы’ (Сцяц., Чэрн.); ’малы, нявідны’ (Сцяшк.), укр. ву́тлий, рус. у́тлый, ст.-рус. утьлъ ’дзіравы’, польск. wątły ’слабы, нядужы, недаўгавечны’, чэш. útlý ’слабы, крохкі’, славац. útly, в.-луж. wutły ’вялы, глухі, худы’, славен. vótəl ’поўны’, серб.-харв. дыял. у̏тал ’дзіравы’, ст.-слав. ѫтьлъ. Прасл. *ǫtьlъ першапачаткова ’бяздонны’ з *o‑ (адмоўе) і *tьl ад tьlo ’дно’, згодна з Мейе (Études, 232), Ваянам (RÉS, 2, 203 і наст.), Махэкам (Recherches, 34) і Марэнавым (Лекс. взаим., 141), збліжаюць таксама з тлець (Брукнер, 605).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Domus sua cuique est tutissimum refugium
Свой дом ‒ кожнаму бяспечны прытулак.
Свой дом ‒ каждому безопаснейшее убежище.
бел. Дома і сцены бароняць. Дома і вутлы памагаюць.
рус. Мой дом ‒ моя крепость. Дома и стены помогают. Своя хатка ‒ родная матка. Мышь в коробе, как воевода в го роде.
фр. Un homme est bien fort sur son palier (Человек очень силен на своей лестничной площадке).
англ. An Englishman’s house is his castle (Дом англичанина -его крепость).
нем. Zu Hause helfen die Wände (Дома помогают стены).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Res mala vir malus est, mala femina pessima res est
Дрэнны муж ‒ палова бяды, дрэнная жонка ‒ цэлая бяда.
Плохой муж ‒ полбеды, плохая жена ‒ целая беда.
бел. Добрая жонка дом зберажэ, а ліхая рукавом растрасе. Што мужык прыносіць мяшком, то гаспадыня выносіць гаршком. Добрая жонка ‒ вяселле, а ліхая ‒ паганае зелле. Жонка тры вутлы дома трымае. Хоць такі-сякі мужчына, абы дровы і лучына. Калі жана ‒ сатана, то яна і ў чорта падноскі адарве. Самае вялікае няшчасце чалавеку ‒ неразумная жонка.
рус. Муж задурит ‒ половина двора горит, а жена задурит ‒ и весь сгорит. Муж запьёт ‒ полдома пропьёт, а жена за пьёт ‒ весь дом пропьёт.
фр. La pire chose qui soit c’est une méchante femme (Хуже всего ‒ это злая жена). Femme querelleuse est pire que le diable (Сварливая жена хуже чёрта).
англ. A good Jack makes a good Jill (У хорошего Джека хорошая Джил).
нем. Die Frau kann mit der Schürze mehr aus dem Hause tragen, als der Mann mit dem Erntewagen einfährt (Женщина может вынести из дома в переднике больше, чем мужчина привезти в телеге с зерном).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
слабы, аслабелы, аслаблы, слабасільны, бяссільны, знясілены, абяссілены, без сіл, нядужы, зняможаны, нетрывалы, кволы, стомлены, стамлёны, нядошлы, змардаваны, надарваны, зацяганы, спрацаваны; нямоглы, знябыты, знямоглы, абняможаны, немачны, нетрывушчы, хілы, хірлявы, змораны, струджаны (разм.); знатужаны, нездаляшчы, квелы, вутлы (абл.); дохлы, здохлы, замылены, гнілы, абяскроўлены (перан.) □ ледзь жывы
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)