Ве́рны

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз.
м.
Н. Ве́рны
Р. Ве́рнага
Д. Ве́рнаму
В. Ве́рны
Т. Ве́рным
М. Ве́рным

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

ве́рны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ве́рны ве́рная ве́рнае ве́рныя
Р. ве́рнага ве́рнай
ве́рнае
ве́рнага ве́рных
Д. ве́рнаму ве́рнай ве́рнаму ве́рным
В. ве́рны (неадуш.)
ве́рнага (адуш.)
ве́рную ве́рнае ве́рныя (неадуш.)
ве́рных (адуш.)
Т. ве́рным ве́рнай
ве́рнаю
ве́рным ве́рнымі
М. ве́рным ве́рнай ве́рным ве́рных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

ве́рны, -ая, -ае.

1. Які адпавядае ісціне; правільны, дакладны.

Верная думка.

В. шлях.

Верна (прысл.) скалькаваць.

2. Несумненны, непазбежны.

В. выйгрыш.

Ісці на верную пагібель.

3. Надзейны, трывалы, стойкі.

Верная апора.

Верна (прысл.) служыць.

В. сябар.

В. ў каханні.

|| наз. ве́рнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ве́рны в разн. знач. ве́рный; (неизменный в своих чувствах и обязанностях — ещё) пре́данный, неизме́нный, испы́танный; постоя́нный;

в. сваі́м абяца́нням — ве́рный свои́м обеща́ниям;

~нае сло́ва — ве́рное сло́во;

в. след — ве́рный след;

~ная смерць — ве́рная смерть;

в. друг — ве́рный (пре́данный, испы́танный, неизме́нный) друг;

~нае — во́ка ве́рный глаз

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які заслугоўвае поўнага даверу, непахісны ў сваіх поглядах, пачуццях, адданы. Верны сябар. Верны свайму абавязку. Верны ў каханні. □ З дарогі шчасця мой народ не зверне, Ён верны сын савецкае сям’і. Панчанка. Золь асенняя, туман. Шэпчуць жоўклыя лісты. Ноч — сяброўка партызан, Друг іх верны — лес густы. Крапіва. Азірнуліся сябры: Следам крадуцца звяры, Слугі верныя зубровы, Усе чыны яго аховы. Вітка.

2. Вельмі надзейны. Верны сродак. Верная прыкмета. □ Каб добры лёс убачыць свой, Я верны спосаб знаю, — Расою першай лугавой Я вочы абмываю. Вітка.

3. Які адпавядае рэчаіснасці; правільны, дакладны. Верны вобраз. Верны шлях. □ Накіраваў наш райком Мяне на верную дарогу. Таўбін. Цімошка то чуў, што ўжо напалі на верны троп, то пераконваўся, што ніхто не ведае, як згарэў стог. Колас.

4. Трапны, дакладны, беспамылковы. Вернае вока. Верны вывад.

5. Непазбежны, немінучы. Камандзір і камісар брыгады разумелі, што ісці на прарыў, не разведаўшы абставін і сілы ворага, без падтрымкі, значыцца весці на верную смерць паўтары тысячы чалавек. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

«ВЕ́РНЫ»,

рачная кананерская лодка Пінскай ваеннай флатыліі, якая вызначылася ў пач. Вял. Айч. вайны. Пабудавана ў 1897—98. З 1919 у складзе Дняпроўскай, з 1940 — Пінскай ваен. флатыліі. Мела 3 гарматы і 4 кулямёты, экіпаж 51 чал. 11.8.1941 на Дняпры каля с. Тарасаўка Чаркаскай вобл. (Украіна) прыкрыла пашкоджаную кананерскую лодку «Перадавы», пры прарыве да Чаркасаў знішчыла 15 ням. танкаў і некалькі артыл. батарэй. 17—19.8.1941 прарвалася ў Кіеў, 25.8.1941 адбіла налёт 9 ням. бамбардзіроўшчыкаў, але ў час наступнага бою з 18 самалётамі ворага ўзарвана і патанула на Дняпры; экіпаж загінуў.

Літ.:

Локтионов И.И. Пинская и Днепровская флотилии в Великой Отечественной войне. М., 1958. С. 50—52, 67—69.

Р.К.Паўловіч.

т. 4, с. 103

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ве́рны

1. (правільны) rchtig;

2. (надзейны) scher, fest, zverlässig;

ве́рны сро́дак ein bewährtes Mttel;

3. (адданы) treu, ergben;

быць ве́рныым свайму́ сло́ву sein Wort halten*;

4. (немінучы) scher; nvermeidlich;

ве́рныая смерць der schere Tod;

5. (дакладны) genu, getru

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

патрыярха́льны, -ая, -ае.

1. гл. патрыярхат.

2. перан. Верны старым традыцыям, устарэлы, традыцыйны.

П. ўклад жыцця.

Патрыярхальныя звычкі.

|| наз. патрыярха́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адналю́б, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які ўсё жыццё верны адной сваёй любові, аднаму захапленню і пад.

|| ж. адналю́бка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

loyal [ˈlɔɪəl] adj. (to) ве́рны, адда́ны;

a loyal friend ве́рны ся́бра

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)