ва́пна

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. ва́пна
Р. ва́пны
Д. ва́пне
В. ва́пну
Т. ва́пнай
ва́пнаю
М. ва́пне

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

ва́пна, -ы, ж.

Вокіс кальцыю — рэчыва белага колеру, якое здабываецца з вапняку.

Гашаная в.

Даламітавая в.

|| прым. ва́пнавы, -ая, -ае.

В. завод.

В. раствор.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ва́пна ж. и́звесть; разг. извёстка;

гасі́ць ~ну — гаси́ть и́звесть;

га́шаная в. — гашёная и́звесть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ва́пна, ‑ы, ж.

Рэчыва белага колеру, якое здабываецца з вапняку. Даламітная вапна. □ Сцены будынкаў і платы ад вуліцы пабелены вапнай. Козел.

•••

Гасіць вапну гл. гасіць.

Гашаная вапнавапна, атрыманая ў выніку спалучэння нягашанай вапны з вадой.

Нягашаная вапнавапна ў бязводным стане.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ва́пна ж Kalk m -(e)s, -e;

хло́рная ва́пна Chlrkalk [kl-] m;

га́шаная ва́пна gelöschter Kalk

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ВА́ПНА,

вяжучае рэчыва, якое атрымліваюць абпальваннем вапняку, мелу і інш. вапнава-магнезіяльных горных парод. Адрозніваюць вапну паветраную (цвярдзее толькі на паветры) і гідраўлічную (цвярдзее і ў вадзе). Паветраная вапна мае ў асн. аксіды кальцыю і магнію, гідраўлічная — дадаткова сілікаты, алюмінаты і фераты кальцыю. Паветраную вапну падзяляюць на нягашаную (кіпелку, гл. Кальцыю аксід) і гашаную (пушонку, гл. Кальцыю гідраксід). Выкарыстоўваецца ў буд-ве, вытв-сці сілікатнай цэглы, для ачысткі цукровабурачнага соку, вапнавання глебы і інш.

т. 3, с. 506

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вапна

Том: 2, старонка: 317.

img/02/02-317_1551_Вапна.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Ва́пна ’рэчыва белага колеру, якое здабываецца з вапняку’ (БРС, КЭС, Гарэц., Грыг., Мядзв., Яруш.). Рус. вапно, укр. вапно, польск. wapno ’тс’, в.-луж. wapno, н.-луж. wapno, чэш. vápno, славац. vápno, серб.-харв. ва́пно ’тс’. Да вап, вапавапна’ з суфіксам ‑ьna. Роднасныя формы: ст.-прус. woapis ’фарба’, лат. vāpe ’глазура’ (Фасмер, 1, 272; Праабражэнскі, 1, 64–65; Рудніцкі, 1, 311; Скок, 3, 565; Брукнер, 601). Мядзведскі лічыў бел. вапна запазычаннем з польск.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ва́пна Абпаленая вапністая зямля (БРС). Тое ж вапня́к (БРС), звёздка (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

БЯЛІ́ЛЬНАЯ ВА́ПНА,

гл. Хлорная вапна.

т. 3, с. 397

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)