Траянавы валы

т. 15, с. 525

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ва́л

‘насып’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ва́л валы́
Р. ва́ла вало́ў
Д. ва́лу вала́м
В. ва́л валы́
Т. ва́лам вала́мі
М. ва́ле вала́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ва́л

‘агульны аб’ём прадукцыі’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ва́л валы́
Р. ва́ла вало́ў
Д. ва́лу вала́м
В. ва́л валы́
Т. ва́лам вала́мі
М. ва́ле вала́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ва́л

‘дэталь у выглядзе цыліндра’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ва́л валы́
Р. ва́ла вало́ў
Д. ва́лу вала́м
В. ва́л валы́
Т. ва́лам вала́мі
М. ва́ле вала́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гаўч-ва́л

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. гаўч-ва́л гаўч-ва́лы
Р. гаўч-ва́ла гаўч-ва́лаў
Д. гаўч-ва́лу гаўч-ва́лам
В. гаўч-ва́л гаўч-ва́лы
Т. гаўч-ва́лам гаўч-ва́ламі
М. гаўч-ва́ле гаўч-ва́лах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

во́л

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. во́л валы́
Р. вала́ вало́ў
Д. валу́ вала́м
В. вала́ вало́ў
Т. вало́м вала́мі
М. вале́ вала́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ВАЛ у тэхніцы,

дэталь машыны, прызначаная для перадачы вярчальнага намагання і падтрымання насаджаных на яе іншых дэталяў. Адрозніваюць валы прамыя (гладкія, ступеньчатыя, шліцавыя, кулачковыя), каленчатыя валы, гнуткія валы і інш. Паводле прызначэння бываюць валы перадач, нясучыя зубчастыя колы, шківы, зорачкі і карэнныя, на якіх акрамя дэталяў перадач замацоўваюць рабочыя органы машыны (колы турбін, крывашыпы і інш.). Валы разлічваюць на трываласць, жорсткасць і ваганне.

т. 3, с. 468

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вол, вала́, мн. валы́, вало́ў, м.

Кастрыраваны бык, якога скарыстоўваюць на сельскагаспадарчых работах.

Запрэглі дзве пары валоў.

Працуе, як чорны в. (перан.: вельмі многа, без стомы).

|| прым. вало́вы, -ая, -ае.

Валовая скура.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вал², -а, мн. валы́, -о́ў, м.

У механізмах: стрыжань, які круціцца на апорах і перадае рух іншым часткам механізма.

В. турбіны.

|| памянш. ва́лік, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. ва́льны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

са́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Тлушчавая складка ў брушыне.

2. Прыстасаванне для герметызацыі адтулін, праз якія праходзяць рухомыя часткі механізмаў — валы, штокі і пад. (спец.).

|| прым. са́льнікавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)