бі́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бі́ла бі́лы
Р. бі́ла бі́лаў
Д. бі́лу бі́лам
В. бі́ла бі́лы
Т. бі́лам бі́ламі
М. бі́ле бі́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бі́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Унутраная ўдарная частка звона; язык (у 3 знач.).

2. Падвешаны кавалак жалеза, рэйкі для падачы сігналаў.

3. Верхняя скразная планка або жардзіна ў поручнях лесвіцы, мосце і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бі́ла I ср. би́ло

бі́ла II ср. (в телеге) гря́дка ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бі́ла, ‑а, н.

1. Унутраная ўдарная частка звана; язык.

2. Падвешаны кавалак жалезнай палосы, рэйкі, удараючы па якой падаюць сігнал. Балаканне [хлопцаў] перапыніў звон, што разлягаўся па полі з панскага двара. — Дзядзька Мікола ў біла б’е. Час на абед, — ажывіўся Сяргей. Машара.

3. Верхняя скразная жардзіна ў возе, у поручнях лесвіцы, у мосце, верхняя планка ў поручнях ложка. Намыліць кашулю не было чым, і .. [Люба] доўга церла яе рукамі. Развесіла сушыць на біле ложка. Чорны. Самая меншая, Лідачка, падымаецца на дыбачкі, каб цераз біла калыскі ўбачыць Васілька. Пальчэўскі.

4. Назва ўдарных частак прылад і машын. Біла маслабойкі. Біла трапальнай машыны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БІ́ЛА,

кляпайла, старажытны муз. інструмент класа ідыяфонаў. Мае выгляд прадаўгаватай драўлянай або метал. пласціны розных памераў. Вял. біла падвешваюць да слупа («білніцы»), малое трымаюць у руцэ. Пры ўдарах па біле палкай або малатком узнікае паслядоўнасць гукаў рознай тэмбравай афарбоўкі (рэзкай сухаватай у драўляных, працяглай гулкай у металічных) і рытмічнай арганізацыі, часам з прыкметным вышынным адхіленнем і фразіроўкай. Пашырана ў многіх народаў свету (славянскіх, фіна-угорскіх, азіяцкіх). З 1-га тыс. вядомы як сігнальны інструмент: выкарыстоўваецца і цяпер у хрысц. царк. практыцы, старажоўстве, вясковым і гар. побыце.

І.Дз.Назіна.

т. 3, с. 150

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бі́ла н Klöppel m -s, - (сэрца ў звоне)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

бі́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. б’ю́ б’ё́м
2-я ас. б’е́ш б’яце́
3-я ас. б’е́ б’ю́ць
Прошлы час
м. бі́ў бі́лі
ж. бі́ла
н. бі́ла
Загадны лад
2-я ас. бі́ бі́це

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

аглабі́льна, -а, мн. -ы, -аў, н. і аглабі́на, -ы, мн. -ы, -бін, ж.

Біла, якім мацуюць лёсткі ў калёсах.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бі́ліна ж., разг., см. бі́ла II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Бяле́йкі ’кросны для кужалю, тонкага палатна’ (Бяльк.). Да бі́ла (< *bi‑dlo).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)