бяскры́лыя

назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, субстантываваны множналікавы, ад’ектыўнае скланенне

мн.
-
Н. бяскры́лыя
Р. бяскры́лых
Д. бяскры́лым
В. бяскры́лых
Т. бяскры́лымі
М. бяскры́лых

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бяскры́лыя сущ., мн., зоол. бескры́лые

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Бяскрылыя, гл. Ківі

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

БЯСКРЫ́ЛЫЯ НАСЯКО́МЫЯ,

аптэрыготы (Apterygota), раздзел найбольш стараж. насякомых. Вядомы з адкладаў сярэдняга дэвону. 1 атрад — шчацінахвосткі. Каля 4 тыс. відаў. Пашыраны ўсюды. Звычайна вільгацелюбівыя; жывуць скрытна — у лясным подсціле, глебе, пад карой дрэў, у гнілой драўніне і інш.

Цела даўж. да 2 см, верацёнападобнае. Спіна ўкрыта тонкімі лускавінкамі. 3 пары грудных ног, у некат. відазмененыя брушныя канечнасці — цэркі. Кормяцца глебавым дэтрытам, пылком кветак і інш.; некат. драпежнікі.

т. 3, с. 417

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бяскры́лы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бяскры́лы бяскры́лая бяскры́лае бяскры́лыя
Р. бяскры́лага бяскры́лай
бяскры́лае		 бяскры́лага бяскры́лых
Д. бяскры́ламу бяскры́лай бяскры́ламу бяскры́лым
В. бяскры́лы (неадуш.)
бяскры́лага (адуш.)		 бяскры́лую бяскры́лае бяскры́лыя (неадуш.)
бяскры́лых (адуш.)
Т. бяскры́лым бяскры́лай
бяскры́лаю		 бяскры́лым бяскры́лымі
М. бяскры́лым бяскры́лай бяскры́лым бяскры́лых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бяскры́лы, -ая, -ае.

1. Які не мае крылаў.

2. перан. Пазбаўлены творчай фантазіі, сілы.

Бяскрылыя мары.

|| наз. бяскры́ласць, -і, ж. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бескры́лые мн., сущ., зоол. бяскры́лыя, -лых;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

АПТЭРЫГО́ТЫ

(Apterygota),

гл. Бяскрылыя насякомыя.

т. 1, с. 439

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бяскры́лы, ‑ая, ‑ае.

Які не мае крылаў. Бяскрылыя насякомыя. Бяскрылы страус. // перан. Пазбаўлены творчай сілы. Абком і гарком паставілі задачу — зрабіць мікрараён найпрыгажэйшым у горадзе, самым сучасным па архітэктурным вырашэнні, і некалькі бяскрылых праектаў ужо былі адхілены. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БАГАМО́ЛЫ

(Mantoptera, Mantodea),

атрад драпежных насякомых. Больш за 2000 відаў, пашыраны ў тропіках і субтропіках абодвух паўшар’яў. Найчасцей трапляецца багамол звычайны (Mantis religiosa). Вядомы таксама багамол дрэвавы (Hierodula tenuidentata), рывеціны (Rivetima), багамолы-малышкі (Armene), эмпузы (Empusidae).

Даўж. да 11 см. Цела падоўжанае, галава рухомая трохвугольная, ногі добра развітыя, на пярэдняй пары шыпы, якія ўтвараюць пры складванні моцны хапальны апарат. Ротавыя органы грызучыя. Пярэднія крылы вузкія, заднія складаюцца веерападобна (ёсць бяскрылыя). Яйцы адкладваюць на расліны, камяні; звычайна зімуюць. Драпежнікі, сядзяць у малітоўнай позе (адсюль назва), кормяцца насякомымі, некат. трапічныя віды нападаюць на дробных яшчарак, птушак. Некат. віды занесены ў Чырв. кнігу СССР.

т. 2, с. 198

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)