Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
булава́, -ы́, мн. була́вы і (з ліч. 2, 3, 4) булавы́, була́ў, ж.
1. Кароткае жазло з патаўшчэннем на канцы ў выглядзе шара або васьмігранніка (гіст.).
Атаманская б.
І да булавы трэба галава (прыказка).
2. Гімнастычны ручны снарад, які мае выгляд бутэлькі з патаўшчэннем на вузкім канцы.
Практыкаванні з булавой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
булава́в разн. знач.булава́, -вы́ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
булава́ж.
1.в разн. знач.булава́; (старинное оружие — ещё) па́лица;
2.перен., бран. балда́м.иж., чурба́н м.;
◊ і да ~вы́ трэ́ба галава́ — посл. голова́ во вся́ком де́ле нужна́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
булава́, ‑ы; мн. булавы, ‑лаў; ж.
1.Гіст. Дубінка з патаўшчэннем на канцы ў выглядзе шара або васьмігранніка, якая служыла даўней зброяй; паліца. [Мікола:] — Гэта, брат, тая самая булава, з якой яшчэ асілак Машэка ваяваў з панамі.Брыль.
2.Гіст. Кароткая палка з шарападобным патаўшчэннем на канцы, якая ў казакоў, на Украіне і ў Польшчы служыла знакам вярхоўнай улады. Гетманская булава. □ І сказаў Багдан Хмяльніцкі, Узмахнуўшы булавой: — Слава рускаму народу, Шлях наш з роднаю Масквой.Астрэйка.
3. Гімнастычная прылада, якая мае выгляд бутэлькі з патаўшчэннем на вузкім канцы.
4.перан.Лаянк. Пра някемлівага, неразумнага чалавека. [Сымон:] — Малады Жук — булава, ды стары хадовы чалавек, з ім без суда не абыдзешся.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БУЛАВА́,
1) старадаўняя халодная зброя блізкага бою. Мела форму паліцы (даўж. каля 0,5—0,6 м) з каменнай або металічнай галоўкай. Дзяржанне звычайна драўлянае з накладнымі металічнымі пласцінамі. Шырока выкарыстоўвалася ў краінах Стараж. Усходу ў сярэднія вякі, на Русі ў 13—17 ст. На Беларусі паводле археал. раскопак вядомая з канца неаліту, у бронзавым веку булавы выраблялі з каменнай або касцяной галоўкай шарападобнай або 4-раговай формы, з 10—11 ст. — бронзавыя, свінцовыя і жалезныя булавы разнастайнай формы.
2) У краінах Усходу, Зах. Еўропы з 13 ст., у Рус. дзяржаве, Вял.кн. Літоўскім, Рэчы Паспалітай з 15 ст., у запарожскіх казакоў у 16—18 ст. — сімвал улады. Б. аздаблялі каштоўнымі камянямі і металамі. У скарбніцы нясвіжскіх Радзівілаў у 17 ст. захоўвалася Б. «гетманская, апраўленая золатам, бірузой і рубінамі».
3) Прылада для практыкаванняў у мастацкай гімнастыцы.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
булава́жгіст
1. (зброя) Kéule f -, -n
2. (знаквярхоўнайулады) Stab m -(e)s, Stäbe;
ге́тманская булава́ Hétmanstab m;
3.спарт Kéule f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
булава
Том: 2, старонка: 246.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Булава́ ’булава’ (БРС), ’булдавешка’ (Сцяшк. МГ). Рус.булава́, укр.булава́, польск.buława. Фасмер (1, 237) лічыць, што гэта вытворнае ад слав.*bula ’гуз, шышка, булдавешка’. Слаўскі (50) думае пра запазычанне. Гл. яшчэ Шанскі, 1, Б, 221. Сюды і була́ўка ’біч у цэпе’ (ДАБМ, 828).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́лицабулава́, -вы́ж.; (палка) па́лка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
