Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
буды́зм, -у, м.
Адна з сусветных рэлігій, распаўсюджаная ў Кітаі, Японіі і некаторых іншых краінах Усходу [па імені яе заснавальніка Буды].
|| прым.буды́йскі, -ая, -ае.
Будыйскае вучэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
буды́зм, -му м., рел. будди́зм
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
буды́зм, ‑у, м.
Рэлігія, якая ўзнікла ў канцы 6 ст. да н. э. у Паўночнай Індыі і пашырылася ў Тыбеце, Манголіі, Індакітаі, Кітаі, Бірме, Японіі і некаторых іншых краінах Усходу.
[Па імені легендарнага заснавальніка гэтай рэлігіі Буды.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)
БУДЫ́ЗМ,
адна з трох сусв. рэлігій (разам з хрысціянствам і ісламам). Узнік у 6 ст. да н.э. як рэакцыя стараж.-інд. насельніцтва на брахманізм і каставы падзел грамадства, дзе дасягненне канчатковай мэты рэліг. практыкі залежала ад брахманаў і было недасягальнае для ніжэйшых кастаў. Заснавальнікам будызму лічыцца інд. прынц Сідхартха Гаўтама, празваны Будам. У цэнтры будызму вучэнне пра 4 высакародныя ісціны: існуе жыццё-пакута; прычына пакут у жаданнях; паглыбляючыся ў нірвану, можна спыніць пакуты; метад дасягнення нірваны — «васьмярычны шлях» (складаецца з сапраўдных поглядаў, рашучасці, намагання, засяроджвання; кантролю над мовай; з праведных дзеянняў, жыцця, намераў). У будызме выказваецца думка пра адмаўленне і ад крайнасцей, звязаных з рытуаламі брахманізму, і ад аскетызму; ён вядомы як «сярэдні шлях». Першапачаткова будызм быў хутчэй філас.-этычным вучэннем, пазней пашырыўся за межы Індыі, набыў рысы рэлігіі. Дактрына будызму распрацавана ў працэсе стварэння будыйскіх школ і кірункаў. На мяжы 1—2-га тыс.н.э. перастаў адыгрываць адметную ролю ў гісторыі і культуры Індыі, як сусв. рэлігія фарміраваўся за яе межамі.
Літ.:
Щербатской Ф.И. Избранные труды по буддизму. М., 1988;
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
буды́зммрэл Buddhísmus m -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
буды́зм
(фр. bouddhisme, ад санскр. Buddcha = імя легендарнага заснавальніка гэтай рэлігіі Сідхартхі Гаутамы)
адна з сусветных рэлігій (нараўне з хрысціянствам і ісламам), якая ўзнікла ў 6 ст. да н.э. у Індыі і пашырылася ў Тыбеце, Манголіі, Індакітаі, Кітаі, Бірме, Японіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
буды́зм
(англ. buddhism, ад санскр. buddha = прасвятленне)
адна з трох (побач з хрысціянствам і ісламам) сусветных рэлігій, якая ўзнікла ў VI ст. да н. э. у Індыі і пашырылася ў Кітаі, Японіі, Манголіі, Індакітаі, Бірме.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Buddhism[ˈbʊdɪzəm]n.буды́зм
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)