браньI (ругань) лая́нка, -кі ж., мн. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
браньII ж. (война), уст., поэт., высок. бой, род. бо́ю м., бі́тва, -вы ж., вайна́, -ны́ ж.;
по́ле бра́ни ра́тнае по́ле, по́ле бо́ю (бі́твы).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брань
Том: 2, старонка: 191.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
матV (брань) мат, род. ма́та м., мацюкі́, -ко́ў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
площадно́й ву́лічны; (непристойный) бры́дкі, непрысто́йны;
площадна́я брань ву́лічная (бры́дкая, непрысто́йная) ла́янка;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
препояса́ться падпераза́цца;
◊
препояса́ться на брань (по́двиг) уст. падрыхтава́цца да бо́йкі (барацьбы́);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мат I м., шахм., перен. мат;
○ спёрты м. — спёртый мат
мат II м., прост. (неприличная брань) мат
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ла́янка ж.
1. (грубое, бранное выражение) руга́тельство ср., ру́гань, ругня́, брань, бра́нное сло́во;
2. (ссора) перебра́нка, перепа́лка, переко́ры мн.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ву́лічны в разн. знач. у́личный; (непристойный, грубый — ещё) площадно́й;
в. рух — у́личное движе́ние;
в. хлапчу́к — у́личный мальчи́шка;
~ная ла́янка — площадна́я брань
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Барані́ць (БРС, Шат., Касп., Гарэц., Мал., Нас.). Рус. (ст.) (о)борони́ть, укр. борони́ти, польск. bronić, чэш. brániti, ст.-слав. бранити, балг. бра́ня, серб.-харв. бра́ити. Прасл. borniti bornʼǫ ’бараніць’. Вытворнае ад прасл. bornь ’вайна, барацьба, абарона; зброя’ (рус. бо́ронь ’барацьба, перашкода’, ст.-слав. брань ’бітва, бой’, балг. (ст.) бран, серб.-харв. бра̑н (ж.) ’бой’, славен. brȃn (ж.) ’абарона’, чэш. braň ’зброя’, польск. broń ’зброя’ і г. д.), якое паходзіць ад *borti, *borʼǫ ’змагацца’ (гл. бароцца). Фармальна бліжэй да слав. bornь стаіць літ. barnìs сварка, лаянка’ (балта-слав. *barni‑ сварка, барацьба’; Траўтман, 27). Літ-py далей гл. пад баро́цца. Параўн. яшчэ Махэк₂, 64 (дэталёва марфалогія), які, аднак, (там жа, 61) знаходзіць роднаснасць з ірл. fó‑bairim ’нападаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)