башкі́р

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. башкі́р башкі́ры
Р. башкі́ра башкі́раў
Д. башкі́ру башкі́рам
В. башкі́ра башкі́раў
Т. башкі́рам башкі́рамі
М. башкі́ру башкі́рах

Крыніцы: nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

башкі́р,

гл. башкіры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

башкі́р м, башкі́рац м Baschkíre m -n, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

башки́р башкі́р, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

башкі́ры, -аў, адз. башкі́р, -а, м.

Карэннае насельніцтва Рэспублікі Башкортастан, што ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.

|| ж. башкі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. башкі́рскі, -ая, -ае.

Башкірская мова.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Baszkir

м. башкір

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

башкі́ры, ‑раў; адз. башкір, ‑а, м.; башкірка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. башкіркі, ‑рак; ж.

Народ, які складае карэннае насельніцтва Башкірскай АССР.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Наба́кі́р ’набак’ (Нас., Байк. і Некр., Др., Гарэц., БРС), набаке́р ’тс’ (Янк. 1), наба́кер і наба́кір (ТС). Разам з укр. наба́ки́р запазычана з польск. na bakier ’тс’ (звычайна пра галаўны ўбор), якое разам з рус. набекре́нь Брукнер (12) выводзіць з каманды плытнікаў, што паходзіць з ням. back kehren ’назад, налева варочаць’; паводле Бяднарчука (JP, 1984, 44, 1–2, 31), плытніцкае вілейск. na baker ’налева; назад’ ад н.-ням. bakbort ’левы борт, ззаду (адносна стырна)’. Варыянты набаге́р (Сцяшк. Сл.) і нама́гір (ТС) можна разглядаць як другасныя, узнікшыя ў выніку азванчэння к у інтэрвакальным становішчы і, магчыма, збліжэння з маг̌е́рка (гл.). Іншы выпадак збліжэння ў спалучэнні на башкір: staŭ nasić czapku na baszkir (Пятк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)