банка́рт
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
банка́рт |
банка́рты |
| Р. |
банка́рта |
банка́ртаў |
| Д. |
банка́рту |
банка́ртам |
| В. |
банка́рта |
банка́ртаў |
| Т. |
банка́ртам |
банка́ртамі |
| М. |
банка́рце |
банка́ртах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
банка́рт м., презр., груб., см. байстру́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Банка́рт ’байструк, пазашлюбнае дзіця’ (Шат., Касп., БРС, Інстр. I, Шн., 3), бэнка́рт ’тс’ (Нас.). Ст.-бел. бенкарт, букарт (Гіст. лекс., 114; Булыка, Запазыч.). Укр. бе́н(ь)карт ’тс’ (з XVI). Запазычанне з польск. bękart ’тс’ (Рыхардт, Poln., 34; Кюнэ, Poln., 44), дзе з ням. Bank(h)art, Bankert (ад Bank ’лаўка’). Гл. яшчэ Шалудзька, Нім., 21; Брукнер, 23–24; Корбут, PF, 4, 402, 512; Варш. сл., 1, 141; Махэк₁, 352; Рудніцкі, 104.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бенка́рт, банка́рт
(ст.польск. bęnkart, ад с.-в.-ням. benchart)
назва пазашлюбнага дзіцяці на Беларусі ў 16 — першай пал. 19 ст. (параўн. байструк).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Бэнка́рт ’байструк’ (Нас.). Гл. банка́рт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Банкрат ’дамкрат’ (Бір. Дзярж.). Дыялектная трансфармацыя слова дамкра́т (гл.), мабыць, пад уплывам банка́рт ’байструк’. Жартаўлівае ўтварэнне?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БЕНКА́РТ,
банкарт (ням. Bankart), назва пазашлюбнага дзіцяці на Беларусі ў 16 — 1-й пал. 19 ст. Прававое становішча банкарта рэгулявалася Статутамі ВКЛ. Банкарты не мелі права быць спадкаемцамі бацькі, атрымліваць у спадчыну шляхецкія правы, аднак маглі быць спадкаемцамі маці, што адпавядала норме рымскага права. Пры ўмове, калі бацька банкарта возьме законны шлюб з яго маці, правы банкарта падлягалі легітымацыі (узаконенню). Гэта норма была анулявана ў час праўлення Стафана Баторыя [1575—86], аднак на практыцы ажыццяўлялася праз набілітацыю.
т. 3, с. 100
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)