ба́лцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ба́лцкі ба́лцкая ба́лцкае ба́лцкія
Р. ба́лцкага ба́лцкай
ба́лцкае		 ба́лцкага ба́лцкіх
Д. ба́лцкаму ба́лцкай ба́лцкаму ба́лцкім
В. ба́лцкі (неадуш.)
ба́лцкага (адуш.)		 ба́лцкую ба́лцкае ба́лцкія (неадуш.)
ба́лцкіх (адуш.)
Т. ба́лцкім ба́лцкай
ба́лцкаю		 ба́лцкім ба́лцкімі
М. ба́лцкім ба́лцкай ба́лцкім ба́лцкіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ба́лцкі ба́лтский;

б. субстра́т — ба́лтский субстра́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́лцкі гіст báltisch

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ба́лты, -аў.

Група старажытных індаеўрапейскіх плямён, якія гаварылі на балтыйскіх мовах.

|| прым. ба́лцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

славя́на-ба́лцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. славя́на-ба́лцкі славя́на-ба́лцкая славя́на-ба́лцкае славя́на-ба́лцкія
Р. славя́на-ба́лцкага славя́на-ба́лцкай
славя́на-ба́лцкае		 славя́на-ба́лцкага славя́на-ба́лцкіх
Д. славя́на-ба́лцкаму славя́на-ба́лцкай славя́на-ба́лцкаму славя́на-ба́лцкім
В. славя́на-ба́лцкі (неадуш.)
славя́на-ба́лцкага (адуш.)		 славя́на-ба́лцкую славя́на-ба́лцкае славя́на-ба́лцкія (неадуш.)
славя́на-ба́лцкіх (адуш.)
Т. славя́на-ба́лцкім славя́на-ба́лцкай
славя́на-ба́лцкаю		 славя́на-ба́лцкім славя́на-ба́лцкімі
М. славя́на-ба́лцкім славя́на-ба́лцкай славя́на-ба́лцкім славя́на-ба́лцкіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Туршкане́нна ‘хутка’ (Мат. Гом.). Няясна, відаць, выводзіцца з *туршком (гл. турхаць), аналагічна да штуршком ‘адным рухам’ (штуршок, ад штурхаць, гл.) з экспрэсіўнай суфіксацыяй, параўн. страшэ́нна. Аднак незвычайнае спалучэнне зычных сведчыць пра магчымы балцкі ўплыў, параўн. літ. tùrškinti ‘рваць, драць’, turškineti ‘плюхаць’ і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Baltic

[ˈbɔltɪk]

1.

adj.

1) балты́йскі

Baltic Sea — Балты́йскае мо́ра

the Baltic coast — Балты́йскае ўзьбярэ́жжа

2) ба́лцкі

Baltic languages (tribes) — ба́лцкія мо́вы (плямёны)

2.

n.

ба́лцкая мо́ўная гру́па

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Ту́ргаць (тургаці) ‘тузаць, торгаць’: оз́муц душу будуц рваци тургаци (Кітаб Луцкевіча). Параўн. польск. turgać ‘няроўна цягнуць’, turgnąć ‘кульнуць, пакаціць’. Непалаталізаваны варыянт да турзаць (гл.) выклікаў меркаванне пра балцкі ўплыў, што ставіць пад сумненне Лаўчутэ (Балтизмы, 149). Борысь (654) польск. turgać ‘качаць бялізну’ выводзіць з *tr̥kati ‘стукаць’, роднаснага літ. tùrktereti ‘стукаць, грукаць’. Варыянтнасць вакалізму кораня слова, параўн. торгаць 1, торзаць, тырзаць (гл.), сведчыць, хутчэй за ўсё, пра анаматапеічны характар слоў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трахна́ 1, трахня́ ‘мятая салома, адходы ад кулёў’ (дзісн., Бір.; паст., глыб., смарг., Сл. ПЗБ); ‘дробная салома’ (Сцяшк.), сюды ж трахні́ца ‘тс’, ‘пацяруха’ (паст., Сл. ПЗБ). Паводле распаўсюджання і акцэнтуацыі, канстатуецца балцкі ўплыў (Грынавяцкене і інш., Балто-слав. сб. М., 1972, 379). Параўн. літ. trakniaĩ ‘мятая салома, салома на страху’. Вярэніч (Междунар. конф. балтистов, 142) лічыць балтыйскае паходжанне недастаткова аргументаваным і дапускае славянскія аналогіі. Паводле ЕСУМ (5, 666), звязана з укр. тряхнути́ ‘трасянуць’, польск. trąchnąć ‘тс’, адпаведна з трэсці, трусіць і траха́ць, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)