ба́за

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. ба́за ба́зы
Р. ба́зы ба́з
Д. ба́зе ба́зам
В. ба́зу ба́зы
Т. ба́зай
ба́заю		 ба́замі
М. ба́зе ба́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ба́за, -ы, мн. -ы, баз, ж.

1. Ніжняя апорная частка збудавання, калоны (спец.).

Б. калоны.

2. Аснова, тое, на чым грунтуецца што-н.

Тэарэтычная б.

3. Апорны пункт узброеных сіл краіны на пэўнай тэрыторыі.

Ваенна-марская б.

4. Установа, прадпрыемства і пад. па забеспячэнні або абслугоўванні каго-, чаго-н.

Турысцкая б.

5. Склад, месца для захоўвання тавараў, матэрыялаў.

Прадуктовая б.

|| прым. ба́завы, -ая, -ае (да 2, 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ба́за в разн. знач. ба́за, -зы ж.;

социа́льная ба́за сацыя́льная ба́за;

материа́льная ба́за матэрыя́льная ба́за;

сырьева́я ба́за сыраві́нная ба́за;

тури́стская ба́за туры́сцкая ба́за;

артикуляцио́нная ба́за лингв. артыкуляцы́йная ба́за;

снабже́нческая ба́за забеспячэ́нская ба́за.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́за ж., в разн. знач. ба́за; (эк., архит. — ещё) ба́зис м., осно́ва, основа́ние ср.;

сацыя́льная б. — социа́льная ба́за;

матэрыя́льная б. — материа́льная ба́за;

сыраві́нная б. — сырьева́я ба́за;

туры́сцкая б. — тури́стская ба́за;

берагава́я б. — берегова́я ба́за;

эканамі́чная б. — экономи́ческая ба́за (осно́ва), экономи́ческий ба́зис, экономи́ческое основа́ние;

падве́сці ба́зу — подвести́ ба́зу (ба́зис);

б. кало́ны — архит. ба́за (ба́зис, основа́ние) коло́нны;

забеспячэ́нская б. — снабже́нческая ба́за;

○ артыкуляцы́йная б. — артикуляцио́нная ба́за

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ба́за, ‑ы, ж.

1. Ніжняя апорная частка калоны, слупа ў архітэктурным збудаванні. Калона складаецца з базы, ствала і капітэлі.

2. Аснова, тое галоўнае, на чым грунтуецца што‑н. Эканамічная база. Тэарэтычная база. □ Трэба будзе вырашыць грандыёзныя задачы стварэння матэрыяльна-тэхнічнай базы камунізма. Машэраў. // Сукупнасць пэўных матэрыяльна-тэхнічных умоў, неабходных для існавання або развіцця чаго‑н. Сыравінная, кармавая, эксперыментальная, паліграфічная база.

3. Апорны пункт, месца, дзе засяроджаны якія‑н. запасы, маюцца спецыяльныя збудаванні і ўстаноўкі для абслугоўвання чаго‑н. Ваенна-марская база. Турысцкая база. // Склад тавараў, матэрыялаў. База райспажыўсаюза. Кніжная база.

•••

Артыкуляцыйная база — уклад і сістэма рухаў моўных органаў, уласцівыя чалавеку, які гаворыць на якой-небудзь мове.

[Ад грэч. basis — аснова, фундамент.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

База (ваен.) 2/71

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

База (установа) 2/71

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

База (у тэхніцы) 2/71

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

База (у архітэктуры) 2/71; 5/273; 7/576

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

ба́за

1. (аснова) Básis f -, Basen, Grúndlage f -, -n;

на ба́зе чаго-н. auf Grund, auf der Grúndlage (G);

падве́сці навуко́вую ба́зу пад што-н. etw. wíssenschaftlich untermáuern;

2. буд.:

ба́за кало́ны Säulenfuß m -es, -füße;

3. (установа, склад) Statión f -, -en; Láger n -s, -;

лы́жная ба́за Skíhütte [´ʃi:-] f -, -n, Skílager n -s, -;

турысты́чная ба́за Tourístenheim [tu-] n -(e)s, -e; Júgendherberge f -, -n;

гандлёвая ба́за Hándelszentrale f -, -n;

4. вайск. Stützpunkt m -(e)s, -e;

раке́тная ба́за Rakétenstützpunkt m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)