асты́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. асты́ну асты́нем
2-я ас. асты́неш асты́неце
3-я ас. асты́не асты́нуць
Прошлы час
м. асты́ў асты́лі
ж. асты́ла
н. асты́ла
Загадны лад
2-я ас. асты́нь асты́ньце
Дзеепрыслоўе
прош. час асты́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

асты́ць сов.

1. (стать холодным) осты́ть, осты́нуть;

2. (освежиться) прохлади́ться;

3. перен. (потерять силу — о чувствах и т.п.) охладе́ть, осты́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

асты́ць і асты́нуць, -ну, -неш, -не; асты́ў, асты́ла; асты́нь; зак.

1. гл. стыць.

2. перан. Стаць спакайнейшым, абыякавым да каго-, чаго-н.

А. да хакея.

|| незак. астыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

асты́ць, астыну, астынеш, астыне; зак.

1. Стаць халодным, прастыць. Чай астыў. Абед астыў. □ Куй жалеза, пакуль не астыла яно! Купала. Пятрусь падкідаў вуг[о]лле ў топку, каб паравоз не астыў часам. Лынькоў. Хата за ноч добра такі астыла. Значыць, памацнеў мароз. Пестрак. // Аддаўшы цяпло, прыйсці ў нармальны стан (пра цела). Як конь астыў, [фурманшчык] звадзіў яго пад студню напаіць і ўсыпаў яму аўса. Чорны. Відаць, іх [двух маладых хлопцаў] вось толькі што выклікалі з вечарынкі, яны яшчэ не астылі ад полькі. Лужанін.

2. перан. Стаць спакайнейшым, страціць жвавасць. [Крушынскі:] — Я ўжо астыў. Мне сёлета стукнула сорак год. Бядуля. // Супакоіцца, апамятацца пасля гневу, злосці і пад. Валя ўмомант астыла, і ў словах яе не было ні злосці, ні знявагі да мачыхі. Васілевіч. // Страціць да каго‑, чаго‑н. цікавасць, перастаць цікавіцца кім‑, чым‑н. У Леаніда ўзнікла раўнівае падазрэнне — а можа, яна [Аля] ўжо астыла да яго, можа, гэта спатканне ўжо не ў радасць? Мележ. [Мацвей:] — Я загаруся: вот, здаецца б, усе зрабіў — а назаўтра вазьму і астыну. Лобан. Перамяніўся і.. [Баран] сам. Стаў крыклівы дома, менш бавіўся з дзецьмі, астыў да жонкі. Дамашэвіч. // Аслабець, знікнуць (пра пачуцці). Каб не даць астыць пачуццю .. салідарнасці, ён голасна крыкнуў: — Вольга! Жонка, стань перада мной, як ліст перад травой: ідзі сустракаць маіх прыяцеляў! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асты́нуць, асты́ць

1. ábkühlen vi (s), erkálten vi (s), kalt wérden, sich ábkühlen;

2. (супакоіцца) gléichgültig wérden; sich berúhigen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

стыць і сты́нуць, сты́ну, сты́неш, сты́не; стыў; стынь; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аддаючы цяпло, рабіцца халодным.

Малако стыне.

2. Мерзнуць, замярзаць на холадзе.

С. на марозе.

Рукі стынуць без пальчатак.

|| зак. асты́ць і асты́нуць, асты́ну, асты́неш, асты́не; асты́ў, асты́ла; асты́нь (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

астыць, выстыць, прастыць, ахалодаць, ахаладзець; адубець, зледзянець (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

прахаладзі́цца, -аджу́ся, -о́дзішся, -о́дзіцца; зак. (разм.).

Астыць на паветры.

Выйшаў на двор п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

охлади́ться ахаладзі́цца, асты́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

астыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. астыць.

2. Тое, што і стыць, стынуць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)