Асецінская мова 1/508; 9/407

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АСЕЦІ́НСКАЯ МО́ВА,

адна з іранскіх моў (усх. група); мова асецінаў. Пашырана ў Асеціі, на тэр. Цэнтр. Каўказа, у некаторых раёнах Грузіі і Паўд. Каўказа. Паходзіць ад моў качэўнікаў Паўн. Прычарнамор’я (скіфаў, сарматаў, аланаў і інш.). На асецінскую мову моцны ўплыў (асабліва ў фанетыцы і лексіцы) зрабілі каўказскія мовы. Мае 2 асн. дыялекты: іронскі (аснова літ. мовы) і дыгорскі.

Фаналагічная сістэма характарызуецца 7 галоснымі (моцнымі і слабымі) і 28 зычнымі, у тым ліку змычна-гартаннымі гукамі. Граматычны лад аглюцінатыўны (у скланенні) і флектыўны (у спражэнні). Граматычнага роду няма. Першы пісьмовы помнік (грэч. Літары) — Зелянчукскі надпіс (941). У 1844 А.М.Шагрэн стварыў алфавіт на аснове кірыліцы, з 1923 пісьменства на аснове лац., з 1938 — рус. графікі.

т. 2, с. 28

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Паўднёва-Асецінская аўтаномная вобласць 8/319

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Паўночна-Асецінская акруговая арганізацыя РКП(б) 8/335

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Паўночна-Асецінская аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка 8/334—337 (к.)

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

асеці́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да Асеціі, асецінаў. Асецінская мова. Асецінская парода авечак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

асеці́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. асеці́нскі асеці́нская асеці́нскае асеці́нскія
Р. асеці́нскага асеці́нскай
асеці́нскае		 асеці́нскага асеці́нскіх
Д. асеці́нскаму асеці́нскай асеці́нскаму асеці́нскім
В. асеці́нскі (неадуш.)
асеці́нскага (адуш.)		 асеці́нскую асеці́нскае асеці́нскія (неадуш.)
асеці́нскіх (адуш.)
Т. асеці́нскім асеці́нскай
асеці́нскаю		 асеці́нскім асеці́нскімі
М. асеці́нскім асеці́нскай асеці́нскім асеці́нскіх

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Ю́го-Осети́нская автоно́мная о́бласть ист. Паўднёва-Асеці́нская аўтано́мная во́бласць; см. Ю́жная Осе́тия.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

грузі́на-асеці́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. грузі́на-асеці́нскі грузі́на-асеці́нская грузі́на-асеці́нскае грузі́на-асеці́нскія
Р. грузі́на-асеці́нскага грузі́на-асеці́нскай
грузі́на-асеці́нскае		 грузі́на-асеці́нскага грузі́на-асеці́нскіх
Д. грузі́на-асеці́нскаму грузі́на-асеці́нскай грузі́на-асеці́нскаму грузі́на-асеці́нскім
В. грузі́на-асеці́нскі (неадуш.)
грузі́на-асеці́нскага (адуш.)		 грузі́на-асеці́нскую грузі́на-асеці́нскае грузі́на-асеці́нскія (неадуш.)
грузі́на-асеці́нскіх (адуш.)
Т. грузі́на-асеці́нскім грузі́на-асеці́нскай
грузі́на-асеці́нскаю		 грузі́на-асеці́нскім грузі́на-асеці́нскімі
М. грузі́на-асеці́нскім грузі́на-асеці́нскай грузі́на-асеці́нскім грузі́на-асеці́нскіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

АЎТАНО́МНАЯ ВО́БЛАСЦЬ,

у б. СССР вобласць, якая вызначалася асаблівасцямі нац. складу і быту і ўваходзіла ў склад саюзнай рэспублікі ці краю на правах адм. аўтаноміі. У 1990 было 8 аўт. абласцей, з іх 5 у РСФСР: Адыгейская, Горна-Алтайская, Карачаева-Чэркеская, Хакаская і Яўрэйская; 1 у складзе Груз. ССР — Паўд.-Асецінская; 1у Азерб. ССР — Нагорна-Карабахская і 1 у Тадж. ССР — Горна-Бадахшанская. Пасля распаду СССР у Рас. Федэрацыі існуе Яўрэйская аўтаномная вобласць.

т. 2, с. 117

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)