пол-
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пол-
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паўаршы́на пол-
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
арши́н
◊
видеть на два
ме́рить на свой арши́н ме́раць на свой аршы́н;
сло́вно арши́н проглоти́л ні́бы аршы́н праглыну́ў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аршы́н
◊ а. з ша́пкаю — от горшка́ два вершка́;
ме́раць на свой а. — ме́рить на свой арши́н;
як а. праглыну́ў — как арши́н проглоти́л;
ме́раць на адзі́н а. — ме́рить на оди́н арши́н;
ба́чыць на два ~ны пад зямлёю — ви́деть на два
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
земля́
де́вственная земля́ не́руш, цаліна́;
па́стбищная земля́ па́ша;
па́хотная земля́ во́рная зямля́;
уса́дебная земля́ сядзі́бная зямля́;
◊
земли́ под собо́й не чу́ять (не слы́шать) зямлі́ пад сабо́ю не чуць;
сло́вно из-под земли́ вы́рос бы́ццам з-пад зямлі́ вы́рас;
земля́ гори́т под нога́ми (у кого) зямля́ гары́ць пад нага́мі (у каго);
соль земли́ соль зямлі́;
за три́девять земе́ль за тры́дзевяць зяме́ль;
от земли́ не вида́ть ад зямлі́ не віда́ць;
как (то́чно) сквозь землю провали́лся як скрозь зямлю́ правалі́ўся;
ви́деть на два
(отлича́ться) как не́бо от земли́ (адро́знівацца) як не́ба ад зямлі́;
найти́ под землёй знайсці́ пад зямлёй;
из-под земли́ доста́ть з-пад зямлі́ даста́ць (вы́капаць);
сровня́ть с землёй зраўнава́ць з зямлёй;
стере́ть с лица́ земли́ сце́рці (зме́сці) з тва́ру зямлі́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
два (род. двух) два; (
◊ двух слоў не звя́жа — двух слов не свя́жет;
па́лка з двума́ канца́мі — па́лка о двух конца́х;
ні два ні паўтара́ — ни два ни полтора́;
забі́ць двух зайцо́ў — уби́ть двух за́йцев;
памі́ж двух агнёў — ме́жду двух огне́й;
як дзве кро́плі вады́ — как две ка́пли воды́;
як дво́йчы два — как два́жды два;
на два франты́ — на два фро́нта;
галава́ і д. ву́хі — садо́вая голова́;
за д. (тры і г.д.) кро́кі — в двух (трёх и т.д.) шага́х;
у двух сло́вах — в двух слова́х;
ба́чыць на д. аршы́ны пад зямлёю — ви́деть на два
сядзе́ць памі́ж двух крэ́слаў — сиде́ть ме́жду двух сту́льев;
крок напе́рад, д. кро́кі наза́д — шаг вперёд, два ша́га наза́д;
скупы́ д. разы́ тра́ціць — скупо́й теря́ет вдвойне́;
раз-д. і гато́ва — раз-два и гото́во;
з аднаго́ вала́ дзвюх шкур не дзяру́ць —
д. бо́ты па́ра —
за аднаго́ бі́тага двух нябі́тых даю́ць —
за двума́ зайца́мі паго́нішся, ніво́днага не зло́віш —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зямля́
○ інфузо́рная з. — инфузо́рная земля́;
◊ кало́м яму́ з. — коло́м ему́ земля́;
адда́ць ~лі́ — преда́ть земле́;
ад ~лі́ не віда́ць — от земли́ не ви́дно;
адро́знівацца як не́ба ад ~лі́ — (отлича́ться) как не́бо от земли́;
ба́чыць на два аршы́ны пад ~лёй — ви́деть на два
як з(-пад) ~лі́ вы́рас (з’яві́ўся) — как (бу́дто, сло́вно, то́чно) из-под (из) земли́ вы́рос;
з. пад нага́мі гары́ць — земля́ под нога́ми гори́т;
гато́ў скрозь ~лю́ правалі́цца — гото́в сквозь зе́млю провали́ться;
закапа́ць та́лент у ~лю́ — зары́ть тала́нт в зе́млю;
за тры́дзевяць зяме́ль — за три́девять земе́ль;
знайсці́ пад ~лёй — найти́ под землёй;
зраўнава́ць з ~лёй — сровня́ть с землёй;
сце́рці з тва́ру ~лі́ — стере́ть с лица́ земли́;
~лі́ пад сабо́й не чуць — земли́ под собо́й не чу́ять;
між не́бам і ~лёй — ме́жду не́бом и землёй;
па́рыць ~лю́ — спать моги́льным сном;
ле́гчы ў ~лю́ (у магі́лу) — лечь в зе́млю (моги́лу);
пуп ~лі́ — пуп земли́;
соль ~лі́ — соль земли́;
з. яму́ пу́хам — земля́ ему́ пу́хом;
хадзі́ць як пад ~лёй — ходи́ть как под землёй;
скрозь ~лю́ ба́чыць — сквозь зе́млю ви́деть;
як скрозь ~лю́ правалі́ўся — как сквозь зе́млю провали́лся;
чу́ткамі з. по́ўніцца —
ад ~лі́ адарва́ўся і не́ба не даста́ў —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ба́чыць
1.
2. в форме 2 лица ед. и мн. числа в знач. вводн. сл. ви́дишь (ви́дите);
3. (расценивать) усма́тривать;
◊ б. на два аршы́ны пад зямлёю — ви́деть на два
па вача́х б. — по глаза́м ви́деть;
све́ту бе́лага (бо́жага) не б. — све́та бе́лого (бо́жьего) не ви́деть;
не б. як сваі́х вушэ́й — не вида́ть как свои́х уше́й;
свет не ба́чыў — свет не ви́дел (не ви́дывал);
то́лькі яго́ і ба́чылі — то́лько его́ и ви́дели; и был тако́в; помина́й как зва́ли;
у во́чы не б. — в глаза́ не ви́деть;
ба́чыш ты — ишь ты, смотри́ ты;
ба́чыў, кум, со́нца! — вида́л, кум, со́лнце!;
чаго́ б хаце́ў слеп, каб ба́чыў свет? —
во́чы б не ба́чылі — глаза́ б не ви́дели;
б. навылёт — ви́деть наскво́зь;
дале́й свайго́ но́са не б. — да́льше своего́ но́са не ви́деть;
на свае́ (ула́сныя) во́чы б. — свои́ми (со́бственными) глаза́ми ви́деть;
за дрэ́вамі не б. ле́су —
рыба́к рыбака́ б. здаляка́ —
б. во́ка, дзе пячэ́цца ко́ка! —
(хоць) б. во́ка, ды даста́ць далёка —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)