Арцё́м

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. Арцё́м Арцё́мы
Р. Арцё́ма Арцё́маў
Д. Арцё́му Арцё́мам
В. Арцё́ма Арцё́маў
Т. Арцё́мам Арцё́мамі
М. Арцё́ме Арцё́мах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

АРЦЁМ

(сапр. Арцем’еў Аляксандр Радзівонавіч; 1842, с. Столпава Разанскай вобл. — 29.5.1914),

рускі акцёр. Скончыў Маскоўскае вучылішча жывапісу, скульптуры і дойлідства (1878). Працаваў настаўнікам малявання і чыстапісання. З 1880-х г. іграў у аматарскіх спектаклях, з 1888 — у Т-ве мастацтва і л-ры, з 1898 — у Маскоўскім маст. т-ры (МХТ). Найб. поўна талент Арцём раскрыўся ў п’есах А.Чэхава. Сярод інш. роляў: Пярчыхін («Мяшчане» М.Горкага), Кузаўкін («Нахлебнік» І.Тургенева).

т. 1, с. 534

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Мікаян Арцём Іванавіч

т. 10, с. 354

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Новік Арцём Іванавіч

т. 11, с. 369

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Салодышаў Арцём Іванавіч

т. 14, с. 112

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Філіповіч Арцём Мікітавіч

т. 16, с. 396

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

падзённік, ‑а, м.

Тое, што і падзёншчык. Кінуў Арцём парабкоўства.., падзённікам зрабіўся. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасур’ёзнець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Стаць сур’ёзным, больш сур’ёзным. Нават Арцём Світка пасур’ёзнеў, задумаўся. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пацю́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм.

1. што. Цюкаючы, папсаваць.

2. Цюкаць некаторы час. Арцём неяк мітусліва пацюкаў сякерай і хуценька адказаў. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галава́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. З вялікай галавой. На кручку трапятаўся вялікі галавасты бычок. Бяганская.

2. Разумны, здольны глыбока мысліць. Арцём Дзянісавіч, сакратар, галавасты быў мужык. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)