архі-
(гр. archi-, ад arche = пачатак)
прыстаўка, якая абазначае старшынства, вяршэнства або найвышэйшую ступень чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
архі...
Прыстаўка са знач. вышэйшай і найвышэйшай ступені прыкметы, якая названа ў другой частцы слова, напр.: архімільянер, архіважны, архірэакцыйны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АРХІ...
(ад грэч. archi... старшы, галоўны),
прыстаўка, якая абазначае найвышэйшую ступень чаго-н., напр., архіепіскап, архіпастыр.
т. 1, с. 524
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
архі...,
1. Прыстаўка са значэннем вышэйшай і найвышэйшай ступені прыкметы, якая названа ў другой частцы слова, напрыклад: архіасцярожны, архінебяспечны, архіхутка, архіправільна, архіапартуністычны, архімодны.
2. Першая частка складаных слоў, якая абазначае старшынствы праваслаўных і каталіцкіх царкоўных званняў: архіепіскап, архімандрыт, архірэй.
[Грэч. archi.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́рхі- ўзмацняльны прэфікс, першапачаткова ў грэчаскіх словах са значэннем ’старшы, галоўны’; параўн. яшчэ ст.-рус., пазней ст.-бел. архидиаконъ, архиепископъ, архимандритъ, архистратигъ, архисинагогъ (Гіст. лекс., 121; Гіст. мовы, 1, 307; Працы IM, 7, 144, 147, 224, дзе даюцца і вытворныя), частка з якіх пазней выпала (Шакун, Гісторыя, 277). На беларускай глебе ўтвораны гібрыдныя словы тыпу архідурны, архіразумны, архімільянер. Гіст. мовы, 1, 134, 229; Фасмер, 1, 90.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АРХІРЭ́Й
(ад архі... + грэч. hiereus святар),
агульная назва духоўных асоб вышэйшай ступені правасл. царк. іерархіі (епіскап, архіепіскап, мітрапаліт, патрыярх). Могуць быць епархіяльнымі (якія правяць) і вікарнымі (іх памочнікамі). Сінонім тэрміна «архірэй» — архіпастыр.
т. 1, с. 527
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
А́рцы- ’звыш-’. Прэфіксальны элемент. З польск. arcy‑ у якой праз лацінскую з грэчаскай, якая дала архі- (гл.). Брукнер, 6. Побач з выкарыстаннем прэфікса ў запазычаных словах (арцыбіскуп) можна прывесці і ўласна беларускія ўтварэнні з ім: арцыплут (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
архібі́скуп
(ад архі- + біскуп)
духоўнае званне ў католікаў, сярэдняе паміж біскупам і мітрапалітам (параўн. архіепіскап).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
архіка́рп
(ад архі- + гр. karpos = плод)
жаночы палавы орган некаторых грыбоў, які складаецца з дзвюх клетак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
архіфане́ма
(ад архі- + фанема)
лінгв. агульнае ў гучанні парнапроціпастаўленых фанем без уліку іх уласцівасцей, на якіх заснавана карэляцыя.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)