архаі́зм

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. архаі́зм архаі́змы
Р. архаі́зма архаі́змаў
Д. архаі́зму архаі́змам
В. архаі́зм архаі́змы
Т. архаі́змам архаі́змамі
М. архаі́зме архаі́змах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

архаі́зм, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Слова, моўны выраз або граматычная форма, якія ўстарэлі і выйшлі з агульнага ўжывання.

Лексіка-фанетычны а.

2. Перажытак мінулага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

архаі́зм м.

1. (род. архаі́зму) (явление) архаи́зм;

2. (род. архаі́зма) лингв. архаи́зм

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

архаі́зм, ‑а, м.

Застарэлая з’ява, перажытак мінулага. І сам.. [дзяк], прапахлы царкоўнымі канонамі, выпетранымі і бяздушнымі, лампадным алеем і воскам царкоўных свечак, здаецца нейкім прыкрым архаізмам, варожым да ўсяго, што свежа і молада. Колас. // Слова, моўны выраз, граматычная форма, што выйшла з агульнага ўжывання.

[Грэч. archaismos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АРХА́ІЗМ

(ад грэч. archaios старадаўні, старажытны),

устарэлая назва сучаснай рэаліі, што абазначаецца новым словам: напр., «раць» — войска, «рамёны» — плечы. Архаічнымі могуць быць і формы слоў. Адрозніваюцца архаізмы: уласна-лексічныя («каморнік» — землямер), лексіка-семантычныя («жывот» — жыццё), лексіка-фанетычныя («кроніка» — хроніка), лексіка-акцэнталагічныя («рапо́рт» — ра́парт), лексікасловаўтваральныя («лгар» — лгун), лексіка-марфалагічныя («паэта» — паэт). Выкарыстоўваюцца ў мове як стылістычны сродак.

І.Л.Бурак.

т. 1, с. 516

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

архаі́зм

1. лінгв. Archa¦ísmus m -, -men, verálteter Áusdruck;

2. перан. Überbleibsel des Álten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

архаі́зм

(гр. archaismos)

1) лінгв. слова, якое выйшла з актыўнага ўжытку, напр. перст (палец), чало (лоб);

2) застарэлая з’ява, перажытак мінулага.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

архаи́зм архаі́зм, -ма м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

архаі́чны, -ая, -ае.

Які ўяўляе сабою архаізм, уласцівы даўніне; старадаўні, устарэлы.

А. стыль.

|| наз. архаі́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

archaism [ˈɑ:keɪɪzəm] n. ling. архаі́зм

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)