Арабскае пісьмо 1/402

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АРА́БСКАЕ ПІСЬМО́,

алфавітная сістэма пісьма. Пашыраная ў арабамоўных краінах, а таксама сярод шэрагу інш. мусульманскіх (ісламскіх) народаў (Іран, Пакістан, Афганістан і інш.). Выпрацавана ў 4—6 ст. для арабскай мовы на базе арамейскага пісьма. Да канца 1920-х г. арабскае пісьмо выкарыстоўвалі носьбіты многіх цюркскіх моў (туркі, узбекі і інш.). Ім карысталіся бел. татары для напісання т.зв. кітабаў. З 7—8 ст. н. э., калі быў напісаны Каран, арабскае пісьмо мала змянілася. Мае кансананты характар. 28 літар перадаюць зычныя; 3 з іх ужываюць і для доўгіх галосных, кароткія галосныя перадаюцца дыякрытычнымі знакамі. Кожная літара арабскага пісьма мае 4 абрысы: на пачатку, у сярэдзіне, на канцы слова і пры ізаляваным ужыванні. Для прыстасавання арабскага пісьма ў асобных мовах выкарыстоўваліся дадатковыя знакі. Так, для перадачы бел. гукаў «дз’ (дзь)» і «ц’ (ць)» ужываліся звычайна літары «даль» і «сад» з трыма падрадковымі дыякрытычнымі кропкамі, для абазначэння гука «с» — розныя знакі: «сад» — для цвёрдага «с», а «са», «сін» або «шын» — для мяккага «с’ (сь)». Накірунак арабскага пісьма гарызантальны, справа налева. Развітая каліграфія дала высокамастацкія ўзоры арнаментальнага пісьма арабскай вяззю.

А.Я.Супрун.

т. 1, с. 444

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ара́бскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ара́бскі ара́бская ара́бскае ара́бскія
Р. ара́бскага ара́бскай
ара́бскае
ара́бскага ара́бскіх
Д. ара́бскаму ара́бскай ара́бскаму ара́бскім
В. ара́бскі (неадуш.)
ара́бскага (адуш.)
ара́бскую ара́бскае ара́бскія (неадуш.)
ара́бскіх (адуш.)
Т. ара́бскім ара́бскай
ара́бскаю
ара́бскім ара́бскімі
М. ара́бскім ара́бскай ара́бскім ара́бскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ізра́ільска-ара́бскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ізра́ільска-ара́бскі ізра́ільска-ара́бская ізра́ільска-ара́бскае ізра́ільска-ара́бскія
Р. ізра́ільска-ара́бскага ізра́ільска-ара́бскай
ізра́ільска-ара́бскае
ізра́ільска-ара́бскага ізра́ільска-ара́бскіх
Д. ізра́ільска-ара́бскаму ізра́ільска-ара́бскай ізра́ільска-ара́бскаму ізра́ільска-ара́бскім
В. ізра́ільска-ара́бскі (неадуш.)
ізра́ільска-ара́бскага (адуш.)
ізра́ільска-ара́бскую ізра́ільска-ара́бскае ізра́ільска-ара́бскія (неадуш.)
ізра́ільска-ара́бскіх (адуш.)
Т. ізра́ільска-ара́бскім ізра́ільска-ара́бскай
ізра́ільска-ара́бскаю
ізра́ільска-ара́бскім ізра́ільска-ара́бскімі
М. ізра́ільска-ара́бскім ізра́ільска-ара́бскай ізра́ільска-ара́бскім ізра́ільска-ара́бскіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

а́нгла-ара́бскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. а́нгла-ара́бскі а́нгла-ара́бская а́нгла-ара́бскае а́нгла-ара́бскія
Р. а́нгла-ара́бскага а́нгла-ара́бскай
а́нгла-ара́бскае
а́нгла-ара́бскага а́нгла-ара́бскіх
Д. а́нгла-ара́бскаму а́нгла-ара́бскай а́нгла-ара́бскаму а́нгла-ара́бскім
В. а́нгла-ара́бскі (неадуш.)
а́нгла-ара́бскага (адуш.)
а́нгла-ара́бскую а́нгла-ара́бскае а́нгла-ара́бскія (неадуш.)
а́нгла-ара́бскіх (адуш.)
Т. а́нгла-ара́бскім а́нгла-ара́бскай
а́нгла-ара́бскаю
а́нгла-ара́бскім а́нгла-ара́бскімі
М. а́нгла-ара́бскім а́нгла-ара́бскай а́нгла-ара́бскім а́нгла-ара́бскіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бербе́ра-ара́бскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бербе́ра-ара́бскі бербе́ра-ара́бская бербе́ра-ара́бскае бербе́ра-ара́бскія
Р. бербе́ра-ара́бскага бербе́ра-ара́бскай
бербе́ра-ара́бскае
бербе́ра-ара́бскага бербе́ра-ара́бскіх
Д. бербе́ра-ара́бскаму бербе́ра-ара́бскай бербе́ра-ара́бскаму бербе́ра-ара́бскім
В. бербе́ра-ара́бскі (неадуш.)
бербе́ра-ара́бскага (адуш.)
бербе́ра-ара́бскую бербе́ра-ара́бскае бербе́ра-ара́бскія (неадуш.)
бербе́ра-ара́бскіх (адуш.)
Т. бербе́ра-ара́бскім бербе́ра-ара́бскай
бербе́ра-ара́бскаю
бербе́ра-ара́бскім бербе́ра-ара́бскімі
М. бербе́ра-ара́бскім бербе́ра-ара́бскай бербе́ра-ара́бскім бербе́ра-ара́бскіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

габрэ́йска-ара́бскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. габрэ́йска-ара́бскі габрэ́йска-ара́бская габрэ́йска-ара́бскае габрэ́йска-ара́бскія
Р. габрэ́йска-ара́бскага габрэ́йска-ара́бскай
габрэ́йска-ара́бскае
габрэ́йска-ара́бскага габрэ́йска-ара́бскіх
Д. габрэ́йска-ара́бскаму габрэ́йска-ара́бскай габрэ́йска-ара́бскаму габрэ́йска-ара́бскім
В. габрэ́йска-ара́бскі (неадуш.)
габрэ́йска-ара́бскага (адуш.)
габрэ́йска-ара́бскую габрэ́йска-ара́бскае габрэ́йска-ара́бскія (неадуш.)
габрэ́йска-ара́бскіх (адуш.)
Т. габрэ́йска-ара́бскім габрэ́йска-ара́бскай
габрэ́йска-ара́бскаю
габрэ́йска-ара́бскім габрэ́йска-ара́бскімі
М. габрэ́йска-ара́бскім габрэ́йска-ара́бскай габрэ́йска-ара́бскім габрэ́йска-ара́бскіх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ара́бскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да арабаў. Арабская мова. Арабскае мастацтва.

•••

Арабсяі конь гл. конь.

Арабскія лічбы гл. лічба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ара́бский ара́бскі;

ара́бская ло́шадь ара́бскі конь;

ара́бские ци́фры ара́бскія лі́чбы;

ара́бское письмо́ ара́бскае пісьмо́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ма́ўры, ‑аў; адз. маўр, ‑а, м.; маўрытанка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. маўрытанкі, ‑нак; ж.

1. У старажытнасці і ў сярэднія вякі — еўрапейская назва карэннага насельніцтва Паўночнай Афрыкі (акрамя Егіпта) і арабаў, якія ў 8 ст. заваявалі Паўночную Афрыку і большую частку Пірэнейскага паўвострава.

2. Арабскае насельніцтва сучаснай Маўрытаніі.

[Лац. Mauri ад грэч. maurós — цёмны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)