апыле́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. апыле́нне
Р. апыле́ння
Д. апыле́нню
В. апыле́нне
Т. апыле́ннем
М. апыле́нні

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

апыле́нне, -я, н.

1. гл. апыліць.

2. Перанос пылку кветкі з тычынак на рыльца песціка для апладнення.

А. раслін.

Штучнае а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апыле́нне ср., бот. опыле́ние;

перакрыжава́нае а.бот. перекрёстное опыле́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апыле́нне, ‑я, н.

1. Перанос пылку кветкі з тычынак на рыльца песціка, у выніку чаго адбываецца апладненне. Штучнае апыленне.

2. Дзеянне паводле дзеясл. апыліць (у 2 знач.).

•••

Перакрыжаванае апыленне — перанясенне пылку з тычынак кветак адной расліны на рыльцы песцікаў кветак другой расліны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АПЫЛЕ́ННЕ,

перанос пылку на рыльца песціка (у пакрытанасенных) або на семязавязь (у голанасенных) раслін. Папярэднічае апладненню. Адрозніваюць 2 біял. тыпы апылення: самаапыленне (перанос пылку ў межах адной кветкі — аўтагамія або з інш. кветак той жа расліны — гейтанагамія) і перакрыжаванае (перанос пылку з кветак інш. раслін). Самаапыленне менш пашырана, трапляецца ў некаторых дзікарослых (напр., дзьмухавец, ястрабок) і культурных (ячмень, пшаніца, гарох, фасоля) раслін; у некаторых відаў адбываецца ў нераскрытых кветках (клейстагамія). Перакрыжаванае апыленне больш прагрэсіўнае (аб’ядноўваюцца розныя геномы, у выніку ўтвараецца гетэразіготнае, больш жыццяздольнае патомства). Пылок можа пераносіцца ветрам (анемафілія), вадой (гідрафілія), насякомымі (энтамафілія), птушкамі (арнітафілія) і інш. У селекцыі і раслінаводстве шырока выкарыстоўваюць штучнае апыленне.

т. 1, с. 441

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апыле́нне н

1. бат Bestäubung f -;

перакрыжава́нае апыле́нне Frmdbestäubung f -;

2. с.-г. Besprngung f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

апылі́ць, апылю́, апы́ліш, апы́ліць; апы́лены; зак., што.

1. Зрабіць апыленне (у 2 знач.).

А. кветку.

2. Апрацаваць пылападобным саставам для знішчэння шкодных насякомых.

А. пасевы.

|| незак. апыля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 знач.) і апы́льваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.); наз. апы́льванне, -я, н.

|| наз. апыле́нне, -я, н. (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перакрыжаванае апыленне

т. 12, с. 278

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АПЫЛЕ́ННЕ НАСЯКО́МЫМІ,

гл. Энтамафілія.

т. 1, с. 441

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апылкава́нне ср., см. апыле́нне

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)