апо́ўзень

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. апо́ўзень апо́ўзні
Р. апо́ўзня апо́ўзняў
Д. апо́ўзню апо́ўзням
В. апо́ўзень апо́ўзні
Т. апо́ўзнем апо́ўзнямі
М. апо́ўзні апо́ўзнях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апо́ўзень, -зня, мн. -зні, -зняў, м.

Грунт, парода, што пад дзеяннем вады, свайго цяжару спаўзае па схіле ўніз.

Берагавы а.

|| прым. апо́ўзневы, -ая, -ае.

Апоўзневыя працэсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апо́ўзень, -зня м., геол. о́ползень

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апо́ўзень, ‑зня, м.

Маса грунту, пароды, якая пад дзеяннем цяжару спаўзае па схіле.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

АПО́ЎЗЕНЬ,

адрыў і слізготнае зрушэнне масы горнай пароды ўніз па схіле пад дзеяннем сілы цяжару. Найчасцей узнікаюць на горных схілах рачных далін, высокіх берагах мораў, азёраў, вадасховішчаў, складзеных з нахільных пластоў водатрывалых (гліністых) парод, якія чаргуюцца з ваданоснымі пародамі. Утвараюцца ў рыхлых адкладах і шчыльных пародах у выніку павелічэння стромкасці або падмывання асновы схілу, пераўвільгатнення грунтоў талымі і дажджавымі водамі, сейсмічных штуршкоў, нерацыянальнай гасп. дзейнасці чалавека. Буйныя апоўзні маюць працягласць уздоўж схілу на дзесяткі і сотні метраў і захоўваюць ва ўнутр. ч. пэўную маналітнасць (пры таўшч. 10—20 м і больш); невялікія называюцца аплывінамі. Пры апоўзнях ўтвараюцца невял. формы рэльефу — тэрасы і ўзгоркі, а таксама спецыфічныя формы расліннасці (напр., «п’яны» лес). Апоўзні прычыняюць вял. шкоду нас. Пунктам, с.-г. угоддзям, прамысл. прадпрыемствам, гасп. інфраструктуры і інш. На Беларусі яны адзначаюцца каля стромкіх схілаў рачных далін, глыбокіх яроў. Каб прадухіліць апоўзні, умацоўваюць берагі, схілы, праводзяць дрэнажныя работы, лесапасадкі і інш.

т. 1, с. 433

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апо́ўзень м. Érdrutsch m -(e)s, -e, Bérgrutsch m

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

о́ползень геол. апо́ўзень, -зня м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Во́паўзень ’апоўзень’ (Юрч.). Гл. апоўзень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Rútschung

f -, -en апо́ўзень

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

usypisko

н. асыпішча, апоўзень, крушня

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)