аплыва́ць

дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. аплыва́е аплыва́юць
Прошлы час
м. аплыва́ў аплыва́лі
ж. аплыва́ла
н. аплыва́ла

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аплыва́ць несов., в разн. знач. оплыва́ть; см. аплы́сці

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аплыва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да аплыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аплы́сці² і аплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ыло́; зак., што.

Праплысці вакол чаго-н., абплысці.

А. востраў.

|| незак. аплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аплы́сці¹ і аплы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ыло́; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Растаць, растапіцца зверху, з краёў і пачаць сцякаць, пакрываючы што-н. рэшткамі растопленага рэчыва.

Свечка аплыла.

2. Ацячы, заплыць тлушчам.

Твар аплыў.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Абваліцца, апаўзці пад дзеяннем вады, вільгаці.

Бераг аплыў.

|| незак. аплыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

оплыва́тьII несов. (проплывать вокруг) аплыва́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

оплыва́тьI несов.

1. (становиться одутловатым) азыза́ць, ацяка́ць;

2. (о свече) аплыва́ць;

3. (сползать) апаўза́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Апла́вы ’жаночая хвароба, трывалы і цяжкі крывацёк’ (Нас.). Множны лік ад аплав(а), утворанага, пэўна, ад аплываць ’цячы’ (напрыклад, аб свечцы). Славянскія паралелі невядомы, аднак гэта зусім не азначае, што слова не было вядома іншым славянам. На назву такой сур’ёзнай і да таго ж саромнай хваробы магло накладацца табу: параўн. адсутнасць назвы для крывацёку ў класіфікацыі рускіх народных назваў хвароб Мяркулавай (Этимология, 1967, 159), што зусім не азначае адсутнасці такой назвы ў мове. Па мадэлі словаўтварэння — слова старажытнае, магчыма нават праславянскае. Параўн. польск. upławy выдзяленні з жаночых палавых органаў’. Параўн. Супрун, БЛ, 1, 68.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

opływać

незак.

1. аплываць (кругом);

2. аблівацца (потам, крывёю);

3. перан. быць багатым, тануць у багацці;

opływać w dostatku — мець ва ўсім дастатак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

gutter

[ˈgʌtər]

1.

n.

1) кана́ва f.

2) ры́на f., вадасьцёк -у m. (на да́ху)

3) раво́к -ўка́, раўчу́к -а́ m.; жо́лаб размы́ты вадо́ю

4) informal бе́дны, бру́дны раён; падо́нкі грама́дзтва

2.

v.t.

рабі́ць раўчукі́, раўкі́; заклада́ць ры́ны

3.

v.i.

аплыва́ць (пра сьве́чку)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)