апаты́т, -у, М -ты́це, м.

Мінерал, з якога вырабляюць фасфатныя ўгнаенні.

|| прым. апаты́тавы, -ая, -ае.

Апатытавая руда.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апаты́т

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. апаты́т апаты́ты
Р. апаты́ту апаты́таў
Д. апаты́ту апаты́там
В. апаты́т апаты́ты
Т. апаты́там апаты́тамі
М. апаты́це апаты́тах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апаты́т, -ту м., мин. апати́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апаты́т, ‑у, М ‑тыце, м.

Мінерал, які з’яўляецца састаўной часткай большасці вывергнутых парод і выкарыстоўваецца для вырабу фасфатных угнаенняў.

[Ад грэч. apataō — падманваю (першапачаткова гэты мінерал з цяжкасцю адрознівалі ад іншых).]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Апатыт 1/382—383; 5/282; 10/545, 616

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

АПАТЫ́Т

(ад грэч. apatē падман),

мінерал класа фасфатаў Ca5[PO4]3·(F,Cl, OH)2. Колькасць фосфарнага ангідрыту P2O5 — 41—42,3%. Прымесі CO2, SO3, SiO2, Mn, рэдказямельных элементаў, U, Sr і інш. Крышталізуецца ў гексагацальнай сінганіі, утвараючы падоўжана-прызматычныя, ігольчастыя, радзей таблітчастыя крышталі. Агрэгаты зярністыя, зямлістыя і інш. Колер белы, блакітны, жоўты, фіялетавы, чорны. Бляск шкляны, тлусты. Цв. 5. Шчыльн. ад 2,95 да 3,8 г/см³. Паходжанне магматычнае, гідратэрмальнае, пнеўматалітавае. Сумесь апатыту з кальцытам, гіпсам і інш. у выглядзе зямлістых утварэнняў або канкрэцый наз. фасфарытам. Сыравіна для вытв-сці ўгнаенняў, фосфарнай кіслаты і яе соляў; выкарыстоўваецца ў металургіі, керамічнай і шкляной прам-сці. На Беларусі як акцэсорны мінерал трапляецца ва ўсіх адкладах. Сінтэтычны апатыт з прымессю рэдказямельных элементаў выкарыстоўваюць у оптыцы.

т. 1, с. 419

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

апаты́т

(ад гр. apate = падман)

мінерал, фасфат кальцыю з пераменным змяшчэннем фтору, хлору, вуглекіслаты і гідраксіду; сыравіна для вытворчасці фасфатных угнаенняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

апати́т мин. апаты́т, -ту м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

apatite

[ˈæpətaɪt]

n. Min.

апаты́т -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

апатыто́з

(ад апатыт)

лёгачнае захворванне, выкліканае ўздзеяннем апатытавага пылу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)