апа́мятацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

1. Апрытомнець, прыйсці да памяці; зноў пачаць спакойна разважаць і дзейнічаць.

Апамятаўся ён у шпіталі.

2. Адумаўшыся, зразумець сваю памылку.

Апамятайся, што ты гаворыш!

3. Агледзецца, заўважыць.

Мы і а. не паспелі, як мінуўся наш адпачынак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

апа́мятацца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. апа́мятаюся апа́мятаемся
2-я ас. апа́мятаешся апа́мятаецеся
3-я ас. апа́мятаецца апа́мятаюцца
Прошлы час
м. апа́мятаўся апа́мяталіся
ж. апа́мяталася
н. апа́мяталася
Загадны лад
2-я ас. апа́мятайся апа́мятайцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час апа́мятаўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

апа́мятацца сов. (одуматься) опо́мниться, опа́мятоваться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апа́мятацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Пасля моцнага душэўнага ўзрушэння, перажывання, разгубленасці зноў пачаць спакойна разважаць і дзейнічаць. — Як ты сюды трапіла? — першая апамяталася Валя. Карпаў. Не чакаючы, пакуль немцы апамятаюцца,.. Туравец загадаў адыходзіць. Мележ.

2. Адумаўшыся, зразумець памылковасць сваіх паводзін, адмовіцца ад сваіх намераў. [Лабыш:] Дачушка! Апамятайся, што ты гаворыш! Козел.

3. Прыйсці да памяці; апрытомнець. [Людвік:] — А як мае быць апамятаўся я праз некалькі дзён у шпіталі. Чорны.

4. Агледзецца, заўважыць. Мы і не апамяталіся, як мінуўся мамін адпачынак. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апа́мятацца

1. (апрытомнець) zu sich kómmen*, zur Besínnung kómmen*; sich fássen (супакоіцца);

2. (адумацца) zur Vernúnft kómmen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

апо́мніцца, см. апа́мятацца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апа́мятавацца сов., см. апа́мятацца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апрыто́мнець, -ею, -ееш, -ее; зак.

1. Ачуцца, прыйсці да прытомнасці.

2. Апамятацца, набыць здольнасць спакойна разважаць і дзейнічаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

опа́мятоваться сов., уст. апа́мятацца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ачну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Прачнуцца.

Я ачнуўся рана.

2. Апрытомнець, апамятацца.

А. ад непрытомнасці.

3. Выйсці са стану глыбокай задуменнасці, забыцця; схамянуцца.

А. ад успамінаў.

|| незак. ачына́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)