Апалі́ны
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Апалі́ны |
| Р. |
Апалі́н
Апалі́наў |
| Д. |
Апалі́нам |
| В. |
Апалі́ны |
| Т. |
Апалі́намі |
| М. |
Апалі́нах |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
АПАЛІ́НЫ
(Opalinatea),
клас паразітычных прасцейшых жывёл атр. эўгленавых. Жывуць у кішэчніку земнаводных, радзей рыб і паўзуноў. Больш за 100 відаў. Найб. вядома A. ranarum.
Даўж. да 1 мм. Цела лістападобнае, плоскае, несіметрычнае, укрытае тысячамі кароткіх жгуцікаў. Стрававальнай сістэмы няма, жывяцца ўсёй паверхняй цела. Ядзер ад 2 да некалькіх соцень. Размнажаюцца бясполым спосабам (дзяленнем) і палавым — парным зліццём аднаядравых мікра- і макрагамет з утварэннем цысты, што трапляе ў ваду і праглынаецца апалонікамі. З цысты выходзіць маленькая апаліна, якая вырастае ў шмат’ядзерную.
т. 1, с. 415
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
апалі́ны
(н.-лац. opalina)
прасцейшыя класа жгуцікавых, якія паразітуюць пераважна ў кішэчніку земнаводных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
апа́ліна
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
апа́ліна |
апа́ліны |
| Р. |
апа́ліны |
апа́лін |
| Д. |
апа́ліне |
апа́лінам |
| В. |
апа́ліну |
апа́ліны |
| Т. |
апа́лінай
апа́лінаю |
апа́лінамі |
| М. |
апа́ліне |
апа́лінах |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
распа́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад распаліць.
2. у знач. прым. Моцна нагрэты; вельмі гарачы. Распалены прас. □ Сонца як не плавілася. Здавалася, з яго, як з распаленага жалеза, не промні ліліся, а сыпаліся іскры-апаліны, быццам па ім білі молатам. Сабаленка. Ад яе [печкі] распаленых сцен па ўсёй старожцы разліваецца прыемная цеплыня. Ігнаценка.
3. у знач. прым. Моцна ўзбуджаны, расхваляваны; разгарачаны. [Таццяна] стаяла сярод баб распаленая, вясёлая, прыгожая і ўсміхалася Зеленюку. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)