экспедыцыя рускага флоту ў Паўночную Амерыку 1863-64

т. 18, кн. 1, с. 75

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кангрэсме́н, ‑а, м.

Член кангрэсу (у 2 знач.). Сытай і задаволенай бачылі мы афіцыйную Амерыку, прадстаўнікоў чыноўнага свету, .. сенатараў, кангрэсменаў. Лынькоў.

[Англ. congressman.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адчыбу́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.

Разм. Зрабіць што‑н. незвычайнае; такое, што выклікае здзіўленне. [Шарахоўскі:] — Летась «ФД» гэтакі адчыбучылі, Амерыку перакрылі. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зза́маладу, прысл.

Разм.

1. З маладых год, з маладосці. — Я тут, у гэтай мясцовасці, жыў ззамаладу, рабіў справы. Чорны.

2. У маладосці. Ззамаладу некалі за шчасцем ад бацькавых трох дзесяцін [Іван] аж у Амерыку ездзіў. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.

1. што і цераз што. Летучы, перамясціцца, адолець якую-н. прастору.

П. з Еўропы ў Амерыку.

П. горы або цераз горы.

2. Летучы, апынуцца па другі бок чаго-н.

Мяч пераляцеў цераз вароты.

3. што і без дап. Праляцець далей, чым трэба.

П. лінію пасадкі.

Снарад пераляцеў.

|| незак. пералята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пералёт, -у, М -лёце, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АРКТАГЕ́Я,

фауністычнае царства сушы; займае Паўн. Амерыку, Паўн. Афрыку і Еўразію (за выключэннем Індастана і Індакітая). Уключае адзіную вобласць — Галарктычную, якую часам падзяляюць на Палеаркгыку і Неарктыку.

т. 1, с. 479

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

канкістадо́р, канквістадо́р

(ісп. conquistodor = заваёўнік)

1) удзельнік іспанскіх заваёўніцкіх паходаў у Паўд. і Цэнтр. Амерыку ў 15—16 ст.;

2) перан. заваёўнік, грабежнік.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

неаге́я

(ад неа- + гр. ge = зямля)

адно з трох асноўных зоагеаграфічных падраздзяленняў сушы, якое ўключае Паўд. і Цэнтр. Амерыку (параўн. нотагея і арктагея).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

не́гры, ‑аў; адз. негр, ‑а, м.; негрыцянка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. негрыцянкі, ‑нак; ж.

Асноўная група карэннага насельніцтва трапічнай Афрыкі, якая характарызуецца цёмным колерам скуры, а таксама нашчадкі прадстаўнікоў гэтай групы, якіх прымусова вывезлі каланізатары ў Амерыку ў 16–19 стст. Рабства яшчэ не пазбыта ў амерыканскіх калоніях, А ўжо няволяй прыбітыя, Негры змагаюцца сёння. Тарас.

[Фр. négre ад лац. niger — чорны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ча́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Пэўная доля чаго-н. цэлага.

Разрэзаць пірог на дзве часткі.

Ч. вучняў займалася ў другую змену.

2. Прадмет як састаўны элемент якога-н. цэлага арганізма, механізма.

Запасныя часткі машын.

Часткі цела.

3. Кампазіцыйны адрэзак, раздзел літаратурнага, музычнага і пад. твора.

Аповесць у дзвюх частках.

Ч. сюіты.

4. Аддзел якой-н. установы, асобная галіна кіравання.

Загадчык навучальнай часткі.

Часткі свету — асобныя мацерыкі або вялікія ўчасткі іх тэрыторыі разам з бліжэйшымі да іх астравамі (пра Еўропу, Азію, Афрыку, Аўстралію, Амерыку, Антарктыду).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)